Blockchain: Yeni internet devrimi (tren kalkmadan atlamalı) 🔮
Blockchain: Yeni internet devrimi (tren kalkmadan atlamalı) 🔮
Bu sefer olağan haftalık gündem yerine Blockchain üzerine yazmak istedim. En son söyleyeceğimi en başta söyliyim; adeta yeni bir iletişim devrimi olan Blockchain'i yalnızca kripto para birimlerinden ibaret sanmak büyük bir hata olur!
Yazıyı buradan dilediğiniz gibi okuyabilir, Facebook, Twitter ve LinkedIn'de paylaşabilirsiniz. Bunların dışında ilgisini çekeceğini düşündüğünüz arkadaşlarınıza da forward'layabilirsiniz.
Blockchain konusuna halihazırda ilgisi olup da söyleyecek bir şeyleri olanların mail'lerini de bekliyorum. :)
Bana bu e-postaya yanıt vererek ulaşabilirsiniz. Keyifli okumalar.
World Wide Web'in (www) 1989 yılında ortaya çıkışının ardından ikinci büyük devrim olmaya aday Blockchain, finans dünyasını olduğu kadar devlet-vatandaş ilişkisini, lojistiği, sağlığı, eğitimi, emlak sektörünü kısacası her şeyi etkileyebilecek bir potansiyele sahip! Yepyeni bir iletişim çağı oluşuyor şeklinde düşünebilirsiniz. Tamamen anonim, çok daha güvenli, olabilecek en şeffaf şekliyle...
Blockchain nedir diye ansiklopedik bilgi vermek ya da teker teker terimleri açıklamak istemiyorum. Ancak lütfen aklınıza yalnızca Bitcoin, son günlerin popüler ismi Ethereum veya sayıları 500'ü bulan (piyasa değeri çok düşük olanları saymıyorum) diğer kripto para birimleri gelmesin. Geçelim madde madde aklımdakilere. Bu arada yazının sonunda göz atılabilecek olan kaynaklara da yer verdim.
Nedir bu Blockchain?..
Yazılım dünyasındaki tüm terimlerin İngilizce'leri gayet anlamlı şekilde belirleniyor, ama biz inatla Türkçe'ye çevirerek anlamını kaybediyor, mecburen ezbere gidiyoruz. Blockchain: blok'lardan oluşan bir zincir. Her blok kendinden sonraki hakkında bir tane ilişkili parametreye sahip ki bu da süreklilik ve güvenliği getiriyor. Yazılım bilenleri çok sayıda pattern ile benzetebileceği Blockchain, tüm altyapı ve kod tabanıyla tamamen açık-özgür-erişilebilir.
Belki de en önemlisi, Blockchain, dağıtık bir veritabanı mantığına sahip. En basite indirgemek gerekirse... Çocukluğumuzdaki (ben ne zamandır görmedim de) bakkal defterinin, bakkalın tüm müşterilerinde bir örnek olacak şekilde saklandığını, her bir işlemin tüm defterlere teker teker yansıması gerektiğini düşünün lütfen.
Diğer bir şekilde söylemek gerekirse; bugüne kadar internette para ya da fotoğraf yollarken aslında o paranın yerine bir veritabanı sorgusu, fotoğrafın kendisi yerine de adresini veya kopyasını yolluyorduk. Blockchain'de ise özne paraysa paranın, şarkıysa şarkının ta kendisi karşı tarafa ulaşıyor. Herkesin bu işlemden haberi oluyor, işlemin tarafları hiçbir şekilde bilinmiyor.
Bu noktada Blockchain henüz yolun henüz çok başında olsa da şimdiden genel seçimlerde, lojistik sektöründe ve madencilikte kullanılmaya başlandığını da hatırlatmak gerekiyor. Uzatmadan kripto para birimlerine geçiyorum...
Kripto para birimlerine (cryptocurrencies) giriş, deneme-yanılma
Kripto para birimleri yani cryptocurrency'ler şu an toplamda 110 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip. Değerin son 6 ayda neredeyse 6'ya katlanması bir yana, hala NASDAQ gibi gerçek borsaların yanında çoook daha küçükler.
İlk ve en büyük olması sebebiyle biraz kötü şöhreti de bulunan Bitcoin hala piyasanın en büyüğü. Hem yakaladığı büyüme ivmesi hem de kendi içindeki işlem hacmiyle birinciliğe oturarak en çok dikkat çeken oyuncuysa Ethereum.
Piyasadaki tüm kripto para birimlerini buradan inceleyebilirsiniz. Kripto para birimlerine yatırım yapmak tabii ki de çok riskli ve aynı zamanda uzmanlık gerektiyor. Ancak herkese bu iş için küçük bir miktar ayırarak tamamen pazarı-düzeni öğrenme amaçlı deneme atışları yapmasını öneriyorum. Mail'in sonunda çok güzel bir başlangıç noktası var.
Merak uyandıran ICO dünyası
Uzun uzun yazdığıma bakmayın, ben de detaylı olarak konuya ilgi duymaya başlayalı bir hafta bile olmadı! Ve bu süreçte beni en çok şaşırtan şey ise açık ara farkla ICO'lar oldu. (ICO = Initial Coin Offering, IPO'ya benziyor: Initial Public Offering)
Teknik olarak sadece dakikalar içinde herkes kendine özel bir coin üretebiliyor. Burada önemli olan coin'iniz için iş modeli geliştirip olabildiğince büyük bir ekosistem oluşturmanız. (ICO'lar kabaca coin'leri halka arz ettiğiniz kampanyalar)
Sizlere bu e-bülten vasıtasıyla bahsettiğim BAT (Basic Attention Token) coin'i yani Brave projesi, 30 saniye içinde çeyreği bir kişiden olmak üzere 36 milyon dolar topladı. BAT'ın hem ekibi hem de iş modeli (online reklamcılık üzerine belki eski ama dikkat çekici bir söylem: reklam izle-para kazan) kuşkusuz çok güçlü.
ICO kavramını BAT örneği üzerinden biraz daha açmak gerekirse... Yine tamamen şeffaf bir şekilde ICO koşullarını ve zamanlamasını açıklayan coin'ler, ICO sonrası belirli bir süre satmamak adına ürettikleri token'ların bir kısmını kendine saklayıp geri kalanını halka (çoğunlukla seçmece yapmadan!) dağıtıyor. ICO yapanın da, ICO'ya girenin de ortak beklentisi coin'in büyük bir piyasasının oluşması, arkadaki mantık yani iş modeli buna sadece aracılık ediyor.
Varolan ve gelecek ICO'lar için buraya bakabilir, bu e-bültene kayıt olabilirsiniz.
Blockchain etrafındaki iş modelleri ve kapanış
Blockchain daha yolun başında olsa da şimdiden üzerine çok sayıda iş modeli geliştirilebilir ve çok sayıda projeye yataklık edebilir. ICO'ların ne kadar sancılı ve hatalı olduğunu gördükten sonra benim aklıma ICO platformları, mining yapanlar için çeşitli araçlar, cüzdanları anonimlikten çıkaran fihristler gibi çok sayıda fikir geldi bile. Bunlar da başka bir mail'in konusu olsun.
Sizi bilmiyorum (kimseyi etkilemek de istemiyorum) ama ben okudukça ve üzerine konuştukça Blockchain'in gelecekte hayatımızda çok çok önemli bir yer edineceğini düşünmeye başladım. Yazılım geliştiriciler, ürün yöneticileri ve diğer dijital dünya insanları hatta avukatlar kısa bir süre içinde Blockchain bilenler ve bilmeyenler olarak ikiye ayrılabilir!
En azından bu gece için daha fazla uzatmaya gerek yok diye düşünüyorum, umarım kalkan ama hala bilinebilen treni kafanıza canlandırabilmişimdir...
Ve son olarak kaynaklar
Yine daha önce sizlere kısaca bahsettiğim Blockchain 101 kitabı güzel bir başlangıç noktası olabilir. (Türkçe)
Kripto para birimleriyle ekosistemi anlamak adına ufak ufak denemeler yapmak için sevgili Ahmet'in yazısı çok temiz ve yararlı bir kaynak. Ki kendisi bana yüz yüze de anlattı, sağolsun. :)
Blockchain'in genel mantığını (blok ve zincirleri) anlamak içinse şu 18 dakikalık YouTube videosuna göz atın derin.
Token ve ICO kavramları hakkında detaylı ve Türkçe bir Medium yazısı da mevcut.
Bayramdan sonra 4 Temmuz Salı görüşmek üzere.