Dijital Ürünler #121
Dijital Ürünler'in 121. sayısından herkese merhaba! 30 Ağustos tatilinden mütevellit bu sayıyı Çarşamba sabahı size ulaştırıyorum.
Konularımız;
WeWork'ün kurucusunun yeni girişimi Flow ve aldığı 'olay' yatırım (Rent-to-Own DAO)
İlgiyle takip ettiğim thirdweb'in yatırımı, kurumların web3 ve blockchain ilgisi
Google'ın arama algoritmasındaki değişim ve 'AI copywriting'
Podcastten VC'ye dönüşen 20VC'nin TikTok odaklı medya şirketi satın alması
2022 GameFi Industry Report ve bir şehrin 'metaverse planı'
Dijital Ürünler - Yetenek Kolektifi'nde aktif bir ilan var; o da Arvech'in 'Performance Marketing Specialist' ilanı. Şirketiniz ya da içinde bulunduğunuz ekiplerin iş ilanlarını siz de Dijital Ürünler'le paylaşmak için buyrunuz.
Dijital Ürünler'i arkadaşlarınızla paylaşmayı da unutmayın. Keyifli okumalar!
a16z'den 350 milyon dolarlık 'ikinci şans' yatırımı: Flow
WeCrashed'i izlediniz mi? WeWork ve kurucusu Adam Neumann'ın hikayesini işleyen diziyi; Uber ve Theranos yapımlarını da ekleyerek tavsiye ediyorum. Normalde pek de dizi izlemeyen (hayır belgesel de izlemiyorum 😀) ben bile ikisini keyifle izledim, Uber'inki de listeye aldım. Daha önce de bu üçlüden bahsetmiştim, startup dizileri sizin benim gibi bu sektördeki insanlar için kesinlikle ilgi çekici, ve keşke ülkemizde de görsek...
Ama konumuz bu değil. Konumuz, WeWork 'skandalından sonra' önce Flowcarbon (onun da yatırımcılarından biri a16z), sonrasında Flow'u kuran Adam'ın; Flow için a16z'den 350 milyon dolar yatırım alması. Evet skandal diyorum çünkü WeWork halka arz sürecinde ortaya çıktı ki WeWork, kurucusuna, marka hakları ve domain gibi sebeplerle milyonlarca dolarlık ödemeler yapmış, şirketin zararı da gerçekte olduğundan çok daha az gösterilmiş ve iş etiğine uymayan daha çok fazla konu... Başarısızlık veya tek seferlik bir kriz değil, bilinçli ve tekrar eden şeylerden bahsediyorum. Flow için de daha ortada ürün dahi yokken yine etik olarak tartışmaya açık bir konu var: Adam'ın aile fonu üzerinden Flow'un doğrudan rakibe olarak görülebilecek Alfred'e yatırım yapmış olması (şirketin %10'undan fazlasına sahip). Keza belki sözleşmede buna bir engel yok ama pek fazla örneğini de gördüğümüz bir şey değil, önce bir şirkete yatırım yapıp ardından ona rakip inşaa etmek. a16z yatırım miktarını hiç açıklamadan (350 milyon dolar - The New York Times'ın içeriden aldığı bilgiye göre) yatırımı duyururken WeWork'den kalan bu etik mirasa da hiç değinmemeyi tercih etti. Bu arada $350m, a16z için tarihindeki tek turda en yüksek yatırım miktarı olma özelliği taşıyor.
a16z'nin bu kararı iki açıdan ele alınabilir. İlki; dünyanın en büyük pazarlarından biri olan kurumsal emlak pazarını disrupt edebilen WeWork'ü kuran kişinin, şimdi de bireysel emlak pazarını (ve ABD başta olmak üzere tüm dünyada 'housing' problemi ve bu değişen ekonomide fırsatın büyüklüğü ortada) disrupt etmesini beklemek ki bu dünyanın 'en kolay bet'i' olsa gerek. Bu noktada Flow'u yakından kontrol eden hukuki ve yönetimsel yapının kurulması (WeWork'de böyle bir yapı da yoktu), yani işin en başından iplerin sıkı tutulması da kritik. 1. seçenek bu şartlarla beraber Adam'a 2. bir şans vermek. 2. seçenek ise tüm bu etik riskleri ve sosyal baskıyı göğüslememek.
Bu arada yatırım öncesinde Flow'un 3 bin ev satın alarak şirket bünyesine katması ve a16z'in 300 milyon doları 'debt' olarak verip 50 milyon karşılığında hisse alması gibi şimdiden bu riskin kontrol edildiğine dair emareler de var. Ve evet, a16z yerinde ben de olsam sanırım aynı kararı verirdim... :) Son olarak eklemiş olayım, VC'ler yönetebildikleri risklerde, PE seviyesindeki tutarlarda, çook büyük pazarlarda yer alan 'iddialı' işlere ilerleyen dönemde daha da fazla ilgi duyacaklar gibi duruyor. Peki nedir bu Flow?..
Flow: Rent-to-Own DAO?
Flow'a dair websitesindeki slogan haricinde hiçbir detay açıklanmış değil: 'Live Life in Flow'. Ancak hem bazı yazılanlardan hem de Adam'ın yaptığı geçmiş yatırımlardan çeşitli çıkarımlar yapmak da mümkün. Yukarıda söylediğim gibi housing şekil değiştiren, büyük bir problem. WeWork sayesinde freelancer olan, startup'ta çalışan genç nesilin, Google kampüsünde gibi çalışmasının önünü açan Adam, şimdi de benzer bir yaklaşımı evlere getirecek gibi bir özet yapabiliriz.
Flowcarbon'da olduğu gibi 'web3 sosu' da taşıması beklenen Flow; birden çok ailenin finansal riski ortaklaşa üstlendiği, evleri dışında evle ilgili diğer ihtiyaçlarını (çamaşır, mobilya, alışveriş) bi noktada beraber karşıladıkları bir yaşam tarzı sunacak gibi duruyor. Yoksa bir çeşit DAO mu demeli? :) Ayrıca komünitedeki ailelerin fiat ve kripto para saklayabildikleri birer cüzdana sahip olmasıyla Flow'un 'wealth management' alanına girmesi de olası. Hatta bu akışın tam tersi Flow; ailelerin önce finans yönetimini blockchain tabanlı bir çözümle ele alıp, daha sonra çözümün bir parçası olarak barınmaya da işin içine dahil edebilir. Tüm bu kurguyu tamamlayabilirse Flow, housing'ten de büyük bir pazara oturuyor, hayatımızın önemli bir bölümünü kapsıyor demek mümkün.
Sizi bilmiyorum ama ben Flow nasıl bir ürün/platform olacak diye düşünürken bile heyecanlandım. :) Ve bu heyecanın büyük kısmı da kurucusunun WeWork'ü 0'dan 1'e (öyle ya da böyle) getiren insan olması.
Thirdweb'in yatırımı, kurumların web3 ilgisi, VMware Blockchain
'Thirdweb'in orta-uzun vadede adından sıkça söz ettireceği kesin gibi' sözleriyle #106'da bahsettiğim girişim, 15 sayı sonra 24 milyon dolar yatırım aldı. Haun Ventures, Coinbase Ventures, Shopify ve Polygon gibi önemli isimlerin katıldığı turda thirdweb değerlemesi 160 milyon dolar oldu. Thirdweb 'low-code' yaklaşımıyla NFT ve web3 temelli ürünler geliştirmenize yarayan bir geliştirici platformu (developer toolkit) olarak tarif edilebilir. Coinbase'in de NFT pazar yerinde kullandığı thirdweb için ilgi çekici bir istatistik de paylaşıldı; thirdweb kullanılarak geliştirilen ürünler, haftada ortalama olarak 1.5 milyon dolar gelir elde ediyor (yılda 78 milyon dolarlık işleme aracılık etmek gibi pekala okunabilir). 55 binden fazla geliştiricinin thirdweb üyesi olduğunu da ekliyorum.
Bu noktada 3 konuya değinmek istiyorum. Bunlardan ilki Thirdweb yatırımcıları arasında bulunan Spotify. Bir önceki sayıda Starbucks web3 vizyonundan, thirdweb ve benzeri bu vizyona aracı olabilecek platformlardan bahsetmiştim. Spotify da kuşkusuz müşterilerine (e-ticaret satıcılarına) sunabileceği web3 çözümlerini (Spotify'ın token-gate ürünü gibi) stratejik olarak çok önemsiyor, dolayısıyla thirdweb yatırımı finansal olarak olduğundan çok daha fazla stratejik zeminde bir anlam ifade ediyor. Şirketin içinde web3 özelinde bir departman olduğunu da belirtmeliyim.
Güney Amerika'nın Amazon'u MercadoLibre'den token
İkinci konu da Güney Amerika'nın Amazon'u MercadoLibre'nin kendi token'ını çıkartması. Platformdaki cashback'lerin ERC-20 tabanlı ve çıkışta 0.1 dolar değerinde token'a dönmesini kapsayan proje bende büyük bir soru işareti oluşturmadı değil. Söz konusu token kısaca e-ticaret platformu altındaki sadakat uygulamasında kullanılacak. Bu arada MercadoLibre bir süre önce uygulaması içinde kripto para alışverişine de başlamış, kısa sürede 1 milyon kullanıcıya ulaşmıştı. Brezilya'da çok büyük olan ve diğer Güney Amerika ülkelerinde de faaliyet gösteren neobank Nubank'in kripto tarafındaki kullanıcı sayısından çok uzak rakamlar değil...
Soru işaretim nereye dayanıyor derseniz de; 0.1 dolar değerindeki token'ın fiyatı neden artsın veya azalsın? Burada bir stable-coin çok daha mantıklı olmaz mıydı? MercadoLibre şu an için token'ını merkezi borsalarda listeleme planı olmadığını söylüyor. Hem ilerisi için kapıyı kapatmıyor hem de token zaten merkeziyetsiz borsalarda pekala işleme açılabilir. Herhangi bir token'ın fiyat performansını uzay boşluğunda kullanıcılara (ki bu aşamada çoğu kullanıcınız ama siz ve ürününüz hakkında sıfır bilgi sahibi) bıraktığınızda kontrol sağlamanız çok ama çok zor. Gerçek hayatta x peso değeri olan bir token için. x/10 veya x*10'luk fiyat etiketlerine rastlamak işten bile değil. Daha da önemlisi neden ekstra bir fayda yokken yani bugüne kadar sadakat uygulaması sorunsuz işliyorken ortaya finansal değeri sabit olmayan bir para birimi atılıyor? Diğer yandan da e-ticaret tarafında 80, kripto tarafında 1 milyon kullanıcısı bulunan platform; token hamlesiyle cüzdan kullanımı ve kripto para hacimlerinde muhakkak ki fayda görecektir.
Üçüncü konu: VMware Blockchain
Thirdweb yatırımıyla uzaktan ilgili bir diğer gelişme de VMware'in kurumlar için blokzinciri çözümü: VMware Blockchain.
EVM (Ethereum) uyumlu olan ve tamamen kurumları hedefleyen VMware Blockchain yapılan açıklamaya göre şu dört değer üzerine oturuyor: privacy, scalability, governance ve supportability. Evet, fazlaca kurumsal dört anahtar kelime. :) 'Permissioned' yani izinli yapıda bir blokzincir olarak konumlanan VMware Blockchain, AWS EC2 üzerinde de barınabiliyor.
Google arama algoritmasının AI metinlerine savaşı
Google'dan ne kadar memnunsunuz?.. Şahsen benim aramalarım ikiye ayrılıyor; ilk grup Google'a sorduğum net sorular (bu kişi kimdi, şu nerede, bu sitedeki şu profili getir gibi; snippet'ların mükemmel işlediği yer diye özetleyebilirim), 2. grupta ise daha kompleks sorular yer alıyor, araştırmak istediğim, merak ettiğim şeyler. İşte ikinci grupta bazen çok zorlanıyorum, öyle ki arama sözcüklerimin yanına 'Substack', 'Medium' gibi kalitesine bi nebze güvendiğim platformları yazıyorum, veya Pocket'ıma gidip orada arama yapıyorum. Ve bu ikinci grupta bazı zamanlar Google'ın 'çöplüğünde' kaybolmuş hissediyorum.
Google hafta içinde 'helpful content written by people, for people' diyerek algoritmasında değişikliğe gideceğini duyurdu. GPT-3 ve yapay zekanın ürettiği içeriklerin kalitesinin her geçen gün artması, Google'ın bu hamlesini kuşkusuz daha da anlamlı kılıyor. Hangimiz Google aramasında yapay zekanın sadece tık almak için ürettiği bir içerik görmek ister ki?
SEO'nun ön planda olmadığı; dokümantasyonlar ve kapalı devre sistemler gibi yerlerde AI copywriting hala çok anlamlı ama SEO için olan tarafta bakalım iki AI'ın (Google ve CopyAI'ın AI'ı gibi) kapışması bize ne gösterecek? Bence burada kazanan Google'ın AI'ı olacaktır. CopyAI ve Jasper gibi araçların her zaman satış metinleri, lokalizasyon, akademi ve profesyonel içerik üreticilerine yardımcı olma noktasında büyük önem arz edeceği de kesin.
Arama tarafında orta vadede inancım; çoğu arama sonucumuzda podcast, YouTube, Instagram ve TikTok gibi mecralarda, direkt aradığımız şeyi 'point eden' içerikleri göreceğimiz. Bu mecraların kendi içinde de arama fonksiyonlarına öncelik verecekleri kesin. Tabii Google YouTube'u arama sonuçlarında sıklıkla kullanıyor ama video seçimleri tatmin edici olmadığı gibi direkt bahsi geçen bölüme gidebilme durumu da henüz yok.
20VC, TikTok odaklı medya şirketi satın aldı
#100'de dünyanın en önemli VC'lerinden olan, bu sayıda da sık sık adını andığımız a16z'nin medya şirketine evriminden söz etmiştim. Şimdiki konumuz da bir podcast olarak yola çıkıp VC fonuna evrilen The Twenty Minute VC'nin bir medya şirketi satın alması. Good Future Media kısa video üretiminde uzmanlaşmışken, podcaster ve 20VC kurucusu Harry Stebbings, Google Future Media'yı almasını şu sözlerle duyurdu: 'VC'lerin artık LinkedIn ve Twitter'a ek olarak TikTok ve Instagram'da da aktif olması gerekiyor'.
Good Future Media'nın kısa bir süre önce 20VC TikTok hesabını yönetmeye başlaması ve 4 ayda 100 binden fazla takipçi, aylık 5 milyondan fazla izlenme gibi metriklere ulaşması satın almanın arkasındaki hikayeyi oluşturuyor. 20VC'nin bir ayda TikTok'tan aldığı başvuru sayısı ise 80. Tabii nicelikten çok daha önemlisi nitelik ve aslında 80 de bu metriklere göre çok düşük bir sayı... Gel gelelim 20VC bir içerik üreticisiyken VC'ye dönüşümü başarmış bir fon olarak uzun vadede mutlaka bu hamlede kazanan taraf olacaktır.
20VC'nin kendisi dışında portfolyosundaki şirketler için de anlamlı olabilecek bu satın alma; bir VC'nin pazarlama eforunu ve ekibini başarılı bir şekilde kurgulaması, ayrıca bir dikeyde (medya işi bilen fon) fazlasıyla öne çıkması şeklinde iki yerde okunabilir.
CoinMarketCap imzalı '2022 GameFi Industry Report', Beijing'in metaverse planı
Hafta içinde CoinMarketCap ve Footprint Analytics, blockchain tabanlı oyun ekosistemine (GameFi) ışık tutan bir rapor yayınladı: 2022 GameFi Industry Report. A'dan Z'ye veri bombardımanı şeklindeki rapor meraklısı için ilgiyle incelemeye değer. Bu sayıyı daha fazla uzatmamak adına detaylara girmiyorum, belki #122'de konuşuruz.
GameFi alanında haftanın bir diğer dikkat çekici gelişmesi ise Çin'in Beijing şehrinin 2 yıllık metaverse inovasyon planı oldu. Söz konusu plan ilk etapta aklınıza geleceği gibi bu alandaki şirketlere verilecek destekleri değil; şehrin 'metaverse üzerinde' turizm, eğitim ve diğer alanlardaki atılımlarını kapsıyor. Oyunlar dışında hızla gelişen VR teknolojisiyle beraber başta eğitim, eğlence ve turizmde kısa değil ama uzun vadede büyük fırsatlar olduğunu düşünüyorum.
Kapanış...
#121 de bitti, umarım buraya kadar keyifle okudunuz.
Eğer öyleyse Dijital Ürünler'i ilgisini çekeceğini düşündüğünüz arkadaşlarına forward etmenizi ve sosyal medya hesaplarınızda paylaşmanızı bekliyorum.
13 Eylül Salı sabahı, Dijital Ürünler saatinde görüşmek üzere.
Sevgiler.