Dijital Ürünler #124
Dijital Ürünler'in 124. sayısından herkese merhaba!
Kardeşimin evlendiği, Webrazzi Summit 2022'de sunum ('Web3 Dünyasının Trendleri' başlıklı) yapacağım -ve diğer gündemlerle beraber- 'kalabalık' bir hafta olunca #124 biraz kısa oldu. Yine de ilham almak ve ilgi çekici gelişmeleri takip etmek için yeterli. :)
Alibaba'ya 20 milyon dolar yatırım yapıp şirketin halka arzında 60 milyar dolar kazanan, 100 milyar dolarlık Vision Fund ile teknoloji dünyasının son 10 yılını sallayan ve şimdilik bir başarısızlık hikayesi şeklinde okunan SoftBank'in hikayesi, Investment DAO örneği olarak dikkatleri üzerine çeken Steel DAO ve getirdiği yenilikçi yaklaşımlar, merkezi ve merkeziyetsiz veri tabanlarını bir potada eriten Space and Time ve dikkat çeken yatırımcıları, web3 oyun dünyasına giriş yapan 'ağır toplar', virtual idol'ler, VR'ın gelişi, WhatsApp'ın kurumsal şirketlerde profesyonel amaçlı kullanımı gibi konular hemen aşağıda sizi bekliyor.
Dijital Ürünler - Yetenek Kolektifi‘nde aktif dört ilan var;
Global arenada hızla büyüyen SaaS platformu Sanction Scanner'ın 'Head of Engineering' ve 'Mid Level - Senior .Net Developer' ilanları.
Ve web3 ürünü geliştiren Pagzi'nin Software Engineer - PHP Developer‘ ve ’NodeJS Backend Developer‘ ilanları.
Şirketiniz ya da içinde bulunduğunuz ekiplerin iş ilanlarını siz de Dijital Ürünler topluluğuyla paylaşmak için buyrunuz.
Dijital Ürünler'i arkadaşlarınızla paylaşmayı da unutmayın.
Keyifli okumalar!
Vision Fund'da %30 işten çıkarmaya giden SoftBank'e yakından bakış
Hafta içinde Vision Fund ekibinin %30'unu, en az 150 kişiyi, işten çıkaran SoftBank'in hikayesini The Generalist yine muhteşem bir sayıda kaleme aldı; 'ilgilisine', çayını/kahvesini hazırlayıp tüketmek için yeterince güzel bir içerik. :)
SoftBank'in bile işten çıkarmalara imza attığı bu dönemde Google Ventures da yatırım kararı alırken kullandığı algoritmayı devre dışı bırakttı, kısacası Google'ın AI'ının bile işe yaramadığı bir dönemden geçiyoruz. :)
Steel Dao: Bessemer Venture Partners'dan Investment DAO
Dijital Ürünler'de Şubat ayında Invest DAO'lardan bahsetmiştim. Bu sayıda da web2 dünyasında sayısız unicorn'a yatırımı bulunan Bessemer'in kurduğu Steel DAO'dan bahsetmek istiyorum. Daha önce BessemerDAO ismiyle çıkan ve Bessemer'in web3 ekibince yönetilen 250 milyon dolarlık fonun bir parçası olan Steel DAO; hafta içinde duyurulan isim değişikliği ve diğer yeniliklerle beraber daha 'gerçek' bir DAO haline gelirken ekosistemdeki yatırımcı ve 'web3 meraklılarına' da açıldı.
Yeni ismin de DAO üyesi kişiler ve fon içinde web3 yatırımlarına bakan ekipçe belirlediğini söyleyen Bessemer, çok daha önemlisi community as a scout programı olarak tarif edebileceğim Links'i Syndicate (bu platformdan da daha önce bahsetmiştim hatırlarsanız, en basit anlatımla komünitelerin web3 cüzdanlarıyla birer yatırımcı haline gelmesini sağlıyor) iş birliğiyle devreye aldı. VC'lerin scout programları için; erken aşamadaki girişimleri VC'lerle tanıştırıp yatırım sürecinde 'katalizör' rolünde yer alan kişilerin, bu 'hizmet' dolayısıyla VC'lerden startup'ın başarısına endeksli bir gelir ettiği programlar diyebilirim.
Investment DAO'ların bu denli ilgimi çekmesinin başlıca sebebi; mentorluk, B2B satış yapma, iş birliği fırsatları sunma ve network açma gibi startup'ların ihtiyaç duyduğu yardım mekanizmalarını, web3 nimetleriyle 'karşılıklı' hale getirmesi yatıyor. Bessemer'in Steel DAO'su da yatırım yapılacak/vakit harcanacak startup'ların bulunması noktasında scout programlarını da web3'e taşımayı hedefliyor. Bugüne kadar bu emek ve iletişimi dijitale aktarmaya; konuyu tokenize etmek kadar hiç yaklaşılmamıştı.
Links'de her katılımcının, yine daha önce bahsettiğim, Soulbound NFT'si oluyor, kişinin kimliğini ortaya koyan ve devredilemez bir NFT'den bahsediyorum. Bessemer de Links'e 500 bin dolar commit ederken yapılan yatırımlardan elde edilen gelir DAO içinde belirli kurallarla (bu kurallar arasında girişimlere ne derece yardımcı olduğunuz da var) paylaşılacak.
Bessemer aynı zamanda Dijital Ürünler gibi Pallet üzerinde bir job board da oluşturdu ve içerideki girişimlerinin yeteneklere erişim ihtiyacını da yine komünite gücüyle çözülmesinin önünü açtı.
Community driven investment'ın geleceğinde önemli rol oynaması kuvvetle muhtemel olan Links ve Steel DAO kesinlikle takibe değer. Steel DAO hakkındaki daha detaylı bilgi de burada mevcut.
Space and Time: 'Decentralized Data Warehouse'
Chainlink'in girişim hızlandırma programı 'Startup with Chainlink' programından mezun olan Space and Time, geride bıraktığımız hafta içinde 20 milyon dolarlık yatırım turunu duyurdu, turun 20 milyon dolardan daha önemli olan kısmı ise yatırımcıları. Öyle ki; Microsoft, Avalanche, Polygon Framework Ventures, Foresight Ventures, Alchemy Ventures ve IOSG şirketin yatırımları arasında. Centralized yani merkezi veritabanlarını akıllı kontrat sayesinde decentralized yani merkeziyetsiz dünyanın kullanımına sunan Space and Time, 'the first decentralized data warehouse' mottosuna sahip.
Tek bir sorguda hem centralized hem de decentralized dünyaya ulaşabilmenizi sağlayan, bunu yaparken de halihazırdaki merkezi veritabanlarının hızına sahip olan platform; 'multi-chain' yapıda çalışıyor ve Ethereum, Polygon ve Avalanche gibi blokzincirleri üzerinde aynı anda çalışılmasına olanak tanıyor.
DeFi ve GameFi gibi alanlarda özellikle AI bazlı işler ve analitik çözümler geliştirilmesinin yolunu açan platform okuma işlemi dışında yazma işlemine de olanak tanıyor; hem merkezi hem de merkeziyetsiz tarafta. Bu yanıyla özellikle AI ve analitik dikeyinde çokça konuşulan ölçeklenme önemli bir çözüm önerisi getirmeye çalışan girişimi, ve farklı dikeylerde benzerlerini, kısa-orta vadede daha çok duymamız kuvvetle muhtemel.
Web3 oyun dünyasında son dönemde yaşananlar, iyice yaklaşan VR devrimi ve Bruce Wills'in 'digital twin' satışı
DappRadar'ın en son yayınladığı GameFi raporuna göre Ağustos ayı içinde blockchain tabanlı oyunlarda 847 bin Unique Active Wallets (UAW) vardı. Bi başka deyişle tüm web3'ün neredeyse yarısı oyunlardaydı. Diğer yandan sadece aynı ay içinde web3 oyunları 750 milyon dolardan fazla yatırım aldı. Her anlamda henüz yeterli olgunlukta olmayan web3 oyunlarıyla ilgili son dönemdeki gelişmeler ise tüm bu istatistiklerden daha ilgi çekici. Bahsettiğim gelişmelere geçmeden önce...
Web3 oyunlarının en önemli başarı kriterlerinin, kurgulanan tokenomics ile oyuncunun ne yaparsa ne kadar para kazanacağı değil, oyunun kalitesi olduğu Axie ile başlayan kısa bir 'hype' döneminin ardından artık herkes tarafından kabul edildi. Web3 oyunları sahipliği oyuncuya verecek, oyunun yönetişiminde komünitenin gücünü ayağa kaldıracak, oyunlar arası geçiş sağlayan ortak ürünler ve pazaryeri gibi platformları yine web3 nimetleriyle daha da güçlü hale getirecek... Gel gelelim her şeyin başı insanların keyifle oynayacağı iyi oyunlar geliştirmek olacak. Bu kabullenme de web2 dünyasında oyun geliştiren stüdyo ve şirketlerin ilgisini çok daha kritik bir konuma taşıdı, neden diyecek olursanız web3 oyun geliştirmeyle ilgilenen erken benimseyenlerin tecrübe ve bilgi birikimi noktasında web2 dünyasındaki geliştiricilere ve şirketlere ihtiyaç duyduğu kesin.
Peki son bir haftada bu tarafta neler yaşandı derseniz;
30 milyondan fazla aylık oyuncuya sahip olan PUBG'nin yaratıcısı Artemis, bir sonraki oyununun 'metaverse'lü ve NFT'li' olacağını açıkladı
Grand Theft Auto ve Call of Duty'nin yaratıcıları web3 tabanlı oyunlar yapmak için yeni bir stüdyo kurdu (Random Games) ve 7.6 milyon dolar yatırım aldı
Epic Games'in 200 milyona yakın oyuncuya ev sahipliği yaptığı platformu Epic Games Store'da 2 yeni web3 oyununun (Star Atlas ve Blankos) yer alacağı açıklandı (platformun web3 oyunu sayısı böylece üçe yükseldi)
Sonic'in yaratıcısı Sega, ilk web3 oyununu duyurdu
Diğer yandan son dönemde sağlık sorunları da yaşayan Bruce Wills, 'digital twin' satışı yapan ilk Hollywood yıldızı oldu. Daha önce yine bu satırlarda size virtual idol'lerden bahsetmiştim; böylelikle Wills, kendisinden sonra veya kendisinin artık kamera önünde olamadığı yıllarda da filmlerde ve oyunlarda yer alabilecek. Tabii bu konunun fraud'u nasıl engellenecek sorusu da ayrı bir -çözülmeyi bekleyem- problem.
Son olarak Virtual Reality dünyasıyla ilgili oldukça güzel bir makale paylaşmak istiyorum sizinle. ByteDance'in Oculus rakibi Pico'yu lanse etmesinin üzerinden çok değil 1 hafta bile geçmemişken VR önündeki en büyük bariyer olan donanım tarafında gelişmelerin iyiden iyiye hızlandığını ve paralel olarak fiyat etiketlerinin düşüşe geçtiğini söyleyebilirim. Bu bölümdeki linkler birbirinden kopuk gibi görünse de NFT kullanan, virtual idol'lerle dolu, VR'ın artık mass'e gittiği günler çok uzak değil.
Özellikle finansal kurumlarda, profesyonel hayatta WhatsApp kullanmaya 2 milyar dolar ceza
Türkiye'de pek konuşulmuyor olsa da İngiltere, ABD ve tüm dünya WhatsApp'ın finans gibi kritik sektörler başta olmak üzere iş amaçlı kullanımını yıllardır tartışıyor. Örneğin ABD'de 16 finansal kurum; toplamda 1.8 milyar dolar cezaya çarptırıldı, sadece bu yıl içinde. Özellikle pandemi döneminde iyice iç içe geçen iş & yaşam arasında WhatsApp ve benzeri anlık mesajlaşma uygulamaları profesyonel hayatta iyice standart bir hale geldi. Güvenlik riskine ilave olarak iletişimin log'lanması gerekliliği başlıca endişeler. Rekabet de işin başka bir boyutu. Ceza alan kurumlar arasında Barclays, Goldman Sachs, Citigroup da var.
Konunun daha da kompleks bir hal almasının sebeplerinden biri; iletişimin sadece şirket içinde değil, şirket dışındaki müşteri ve iş ortaklarıyla da yapılması. Halihazırda kullanılan Slack, Teams ve benzeri uygulamaların şirket içinde dahi kullanım alışkanlığı elde etmesi hiç kolay olmuyorken bir de dış dünyanın iletişime dahil olması gerekliliği ve iş uygulamalarıyla entegrasyon (bir noktadan sonra e-posta ile alınması gereken onaylar veya CRM'e girilmesi gereken kişisel veriler de WhatsApp'a taşınıyor) problemlerini düşününce kısa-orta vadede çözülmeyi bekleyen büyük bir konu karşımızda beliriyor.
Belki de WhatsApp'ın bizzat kendisi kurumlara özel bir modülü, kendi uygulamasının içine koyabilir ve iş odaklı kişilerle yapılan, o kişilerden en az birinin olduğu gruplar da, görüşmeleri regülasyona uygun hale getirir? WhatsApp için kurumları son kullanıcıyla temas ettirmek kadar büyük bir iş alanı olabilir.
Dijital Ürünler - Yetenek Kolektifi ilanları
#118. sayıyı kapatmadan hemen önce; Dijital Ürünler - Yetenek Kolektifi’nde listenenen aktif iş ilanları aşağıdaki gibi.
Kurucu ortağı olduğunuz veya bizzat çalıştığınız şirket için bir iş ilanı yayınlamak istiyorsanız buraya göz atabilirsiniz. Ayrıca ben ismimle veya anonim olarak yeni fırsatlara açığım diyorsanız da burada profilinizi oluşturabilirsiniz. Bu profil yalnızca Dijital Ürünler komünitesi içinden, onaylanmış şirketlerce görülebilecek.
Kapanış...
Umarım buraya kadar keyifle okudunuz… Dijital Ürünler'i ilgisini çekeceğine inandığınız arkadaşlarınızla paylaşmayı unutmayın.
Bir aksilik olmazsa 2 hafta sonra, 25 Ekim'de görüşmek üzere.