Dijital Ürünler #136

VC fonlarında son dönemde yaşananlar, regülasyon ve tekno-politik dengeler, Stack Overflow 2023 Developer Survey, Apple Vision Pro, developer experience, Okay, AI gelişmeleri ve dahası...

Jun 20, 2023

Dijital Ürünler #136’ya hoş geldiniz! Bu sefer girişi oldukça kısa tutuyorum ve sizi yine dolu dolu bir sayıyla baş başa bırakıyorum.

Eğer hala Dijital Ürünler’e abone değilseniz;

Keyifli okumalar,

Erman Taylan

Dünyanın en büyük teknoloji VC’lerinde yaşanan gelişmeler ve teknolojinin politik yönetiminde öne çıkanlar

Tüm dünyada yaşanan jeopolitik gelişmeler (savaşlar, krizler) ve ekonomik gidişat (Tiger Global’in hedefinin yüzde 55 altında kalarak ($2.7b) kapattığı yeni fonu ve SoftBank’in VisionFund’ında %30’luk yeni işten çıkarma dalgası en güncel iki örnek) VC fonlarını da derinden etkiliyor.

Teknoloji dünyasının en çok öne çıkan iki başlığı (web3 ve AI) da herkes tarafından anlaşıldı ki regülasyonlarla (ya koyulan ya da konulmayan) şekillenecek. Dijital Ürünler’in bu sayısında manşeti bu konuya ayırmak istedim. Yukarıda bahsettiğim konuların gerçek dünyadaki diğer yansımaları ve detayları ise hemen aşağıda.

Dijital Ürünler’in 136. sayısını paylaşmak için;

Çok değil bir önceki sayıda Sam Altman’ın lobi seyahatinden sizlere bahsetmiştim.

AI hype’ı da yukarıdaki görselde -ChatGPT/OpenAI ile NFT’leri kesinlikle aynı yere koymuyorum, birinde uygulama alanı ve kişilerin hayatına etkisi şu an için çok daha net, hangisi onu siz söyleyin- gördüğünüz gibi zamanla daha az konuşulur olacak, çok değerli mühendis ve şirketler bu alanda çalışmalarına ise her koşulda devam edecek ki AI’da zaten 10 yıllardır ediyor… Teknolojinin kendisi ve uygulama alanı çok daha net olsa da AI’daki durum tam bir çekiç/çivi ikilemi, yani çekiç net ama hangi çiviye bu çekiç vurulmalı orası hala büyük bir soru. Ancak asıl konumuz şu ki; çalışmaların başarısı, pazarlaması ve ürün/pazar uyumu kadar regülasyonu da önemli. #134’te uzun uzun sebeplerini saymıştım. İngiltere’nin web3 alanında A16Z’ye yaşattığı güven bir sonraki ara başlığın konusu ama AI ve regülasyon demişken; İngiltere hükümeti, hafta içinde DeepMind, OpenAI ve Anthropic’in AI modellerini hükümetin göstereceği kurumlara açmaları konusunda el sıkıştıklarını açıkladı. Söylemeye gerek bile yok ama AI’ın regülasyonu ülkelerin ekonomik ve stratejik hamleleri açısından da oldukça kritik.

Bu arada Avrupa-Amerika-Çin ekseninde konuştuğumuz teknolojinin politikasında UK sanki daha bilinçli ve sağlam adımlar atıyor gibi?

Web3’e gelince… Son dönemde Binance ile Coinbase’in başına gelenler, son olarak BlackRock’ın -ki şirketin yönettiği toplam fon büyüklüğü Bitcoin market cap’inin 20 katı- Bitcoin ETF hamlesi, ABD’de SEC’in katı duruşu, Avrupa’da MiCA ile oluşan daha pozitif hava… Web3’te regülasyonlar bugün için kuşkusuz AI’dan çok daha etkili oluyor, neden derseniz web3 felsefe olarak çok büyük bir yeniliği çoktan getirse de henüz bu yenilik ürünlere yansımadığından web3’e yapılan yatırımlarda ve kullanıcı sayısında çok ciddi bir düşüş oluyor, hype kaybolunca şimdilik geriye çok az kullanıcı kalıyor. Bir başka deyişle web3’ün kendisi yeni bir paradigma getirdiğinden çok değil 2-3 yılda bir kendi içinde yeni bir çağ açılıyor (2020’de DeFi gibi) ve bu akımlar regülasyonlara AI’a nazaran çok daha kırılgan oluyor. Web3’te bir de AI’dan farklı olarak finans dünyası ve bankacılık sisteminin ülke bağımsız konuya etkisi ve ilgisi faktörü var.

Uzun lafın kısası, her iki alan da zaman zaman daha az konuşulacak, ama değişim ve gelişim kaçınılmaz, regülasyonun her iki alana etkisi de…

A16Z’nin ABD dışındaki ilk ofisinin adresi Londra, odağı web3

Geçtiğimiz haftalarda dünyanın en büyük VC fonlarında önemli gelişmeler yaşandı. Bunlardan ilki; A16Z’nin ABD dışındaki ilk ofisini Londra’da açmasıydı. Web3’ün de en aktif fonlarından olan A16Z, alanın gelişmesinin doğru regülasyonlarla mümkün olduğunun fazlasıyla farkında. A16Z’nin UK’deki kural koyucularla yaptıkları olumlu görüşmeler, hem bugüne kadar ülkede yapılanlar (stabil kripto paralara ilgi, inovasyon için gerekli olan sandbox uygulamaları gibi, ve bakınız: hükümetin resmi açıklaması) hem de gördükleri ilgi şirketin Londra’yı seçmesine sebep oldu. Tabii ABD’de şu an tam tersi yönde esen hava değişirse açılan bu ofiste koltuklar boş da kalabilir. :) Ayrıca #135’te videolarını ‘mutlaka izleyin’ dediğim Crypto Startup School’un 2024’te Londra düzenleneceği de açıklandı.

35 milyar dolar fon büyüklüğüne sahip olan A16Z, bundan çok daha önemlisi gelecek teknoloji ve bu teknolojilerin lider oyuncularına karar verici bir konumda. A16Z’nin Londra ofisi web3 odaklı olacak, şirketin web3’e ayırdığını duyurduğu toplam tutar da 8 milyar dolar. Son olarak A16Z Londra ofisinin başında SF’den taşınacak olan Sriram Krishnan olacak. Sriram Microsoft, FB, Snap ve Twitter’da 13 yıldan uzun süre ürün pozisyonlarında çalışmıştı.

A16Z’de yaşanan organizasyonel değişim

A16Z’de yaşanan bir diğer gelişme ise fonun fintech ve B2C şirketlerini tek bir yapı üzerinden yönetmeye karar vermesi oldu. ‘App’ adı verilen bu yapıya ek olarak bir de AI şirketlerinden sorumlu olacak ekip var. Bu organizasyonel değişimin arkasında ne var derseniz; düşen değerlemeler ve ekonominin gidişatı, pandemi sonrası pazarın değişimi ve yapay zekanın dominasyonu üç temel sebep olarak öne çıkıyor. A16Z’nin yukarıdaki web3 fonu ise A16Z Crypto adıyla tamamen farklı bir oluşum.

Sequoia Capital’ın değişen yönetişim stratejisi, fon 3’e bölündü

Sequoia Capital de durur mu; yapıştırmış cevabı: şirket, hafta içinde Güneydoğu Asya, Hindistan ve Çin ofislerini kapattığını, daha doğru bir ifadeyle, fonunu üçe ayırdığını açıkladı (kurulan 2 yeni fon: HongShan ve Peak XV Partners).

1972’de kurulan ve 2005’te de Çin ofisini açan Sequoia Capital, bugünün jeopolitik dünyasında fonun yönetişiminde değişikliğe gitmiş oldu. 2024 yılının Mart ayında tamamlanacak bu yeni yapılanma ile en çok birbiriyle bazı noktalarda rekabet eden, her birinde farklı bir regülasyon modelinin uygulandığı pazarları farklı ekipler (güçlü bir lokalizasyon) ve markalarla yönetmek hedefleniyor diyebiliriz. Sequoia bölgenin potansiyeline dair bir kaygı taşıyor demek doğru olmaz, ana motivasyon potansiyeli daha doğru şekilde yönetmek.

ABD VC’lerinin farklı coğrafyalardaki etkisi

Hindistan, Asya ve diğer pazarlar hakkında bilgi sahibi değilim ama Avrupa özelinde konuşmak gerekirse… Bugün ABD merkezli VC’ler Avrupa’da oldukça aktif. Avrupa’ya baktığımız bundan 10-15 yıl önce çok az sayıda VC vardı, kuralları ve standartları bu az sayıdaki isim koyuyordu, aynı dönemde ABD’ye çok daha ‘founder first’ bir yaklaşım -çünkü rekabet vardı- ve başarılı exit’ler damga vurdu. Şimdi bu rekabet Avrupa’ya da geldi.

ABD’li VC’ler Avrupa gibi pazarlara ‘founder arbitrage’ olarak bakıyor demek yanlış olmaz, yani daha düşük değerlemelerle daha iyi girişimcilere yatırım yapıyor, ve bu girişimleri daha büyük bir pazar olan ABD’ye taşıyarak daha büyük exit’ler mümkün hale geliyor. Buradaki kritik nokta ABD pazarına gidebilecek ürünlere sahip olma, ABD dışında Hindistan ve İngiltere gibi çok az sayıdaki ülke pazar büyüklüğü olarak ‘yeterli’ exit’lere kapı açabiliyor.

Bu arada yanlış anlamayın, A16Z ve Sequoia milyarlarca dolarlık AUM’lerine rağmen güç ve prestij kaybediyorlar, hemen aşağıda son 1 yılda yaşanan 3 olay buna bir örnek. #105’te internet girişimlerine yatırım şeklinin değişimi ve Solo GP gibi modellerden bahsetmiştim, bu dev fonlar yaşamaya devam etse de tüm bu gelişmeler ışığında yeni nesil yatırım modellerinde yükseliş de bizi bekliyor.

A16Z’nin son zamanlarda tartışma yaratan yatırımları
- Flow: #121’de bahsettiğim gibi ‘olaylı’ WeWork’ün kurucusu olan Adam Neumann yeni girişimi
- Simple Things: Adı Google’da cinsel istismarla anılan üst düzey yönetici Andy Rubin’ın yeni girişimi)
A16Z’nin medyaya uyguladığı ‘mafyatik’ yönetim (şurada uzun ama mükemmel bir makale var, ama ne yazık ki paywall’un arkasında, yine de başlıktan yola çıkıp ulaşılabilir diye düşünüyorum), bu yönetimin diyeti olarak nitelendirebileceğimiz Elon Musk’ın Twitter satın almasında ödedikleri 400 milyon dolar
Sequoia Capital’ın skandal bir batış hikayesine konu olan FTX’e yaptığı -yetersiz araştırma yaptıklarını kabul ettikleri- yatırım

Turn down the volume on the world: Daha önce yazdığı başka makaleleri de sizinle burada paylaştığım, 21 yıldır 37Signals kurucu ortak ve CTO’su olarak kariyerine devam eden David Heinemeier Hansson’ın bu yazısı kısa ama vurucu. E-bültenin tam ortasında yer verilmeyecek cinsten ama buyrunuz, okuyunuz, muhtemelen sonrasında sizi bi nebze düşünmeye itecektir…

AR/VR’a Apple dokunuşu

Apple Vision Pro’nun duyurulduğu WWDC uzun süredir canlı takip ettiğim ilk Apple etkinliği oldu. Zaten yeterince haber ve değerlendirme okumuşsunuzdur, direkt kendi görüşlerime geçiyorum. Apple’ın eye tracking, hand tracking ve EyeSight özellikleri tam bir Apple dokunuşu. Apple’ın headset olarak değil, spatial computer olarak tanıttığı bu cihazın içinde kullanılan donanımlara paralel olarak fiyat etiketi ($3500 dünyanın her yerinde teknolojik bir cihaz için yüksek) de pek ulaşılabilir değil, ancak zamanla Pro dışında farklı versiyonlar da gelecektir.

Apple’ın bu alanda aldığı 100’lerce patenti, sahip olduğu donanım gücü, app ve cihaz ekosistemi büyük bir bariyer yaratıyor, Mark Zuckerberg yerinde olmak istemezdim, düşünsenize şirketinizin adını Meta yapıyorsunuz, böyle bir ürün böyle bir bariyerle duyuruluyor. :) Vision Pro bir inovasyon olarak yukarıdaki örnekleri gibi regülasyona değil ama zamana ihtiyaç duyuyor, yine de her açıdan heyecan verici. Konu hakkında detaylı bir okuma yapmak isteyenleri Ben Thompson’ın makalesine yönlendirebilirim.

Bu arada Apple’ın Vision Pro’su kadar olmasa da bir okuma headset’i olarak duyurulan ve $5m yatırım alan Sol da wearable tech alanında dikkat çekici bir ürün gibi duruyor. Bir ‘Kindle-killer’ olan Sol’un ileride Amazon’a exit ettiklerini okuyabiliriz. Sol’un fiyat etiketi de $350.

Stack Overflow 2023 Developer Survey: AI henüz tam anlamıyla benimsenmiş değil

Dijital Ürünler’de kaç kere Stack Overflow anketine yer vermişimdir, sayamadım. :) Hatta Stack Overflow Developer Survery’i ilk kez 2013 yılında Webrazzi’de kaleme almışım.

Platformun artık geleneksel hale gelen Developer Survey’inin 2023 versiyonu geride bıraktığımız hafta yayınlandı. 185 ülkeden 90 binin üzerinde geliştiricinin katıldığı ankette dikkatimi çeken noktalar:

Atlassian, Javascript, AWS ve PostgreSQL gibi tahmin edilen isimler alanlarında liderliklerini koruyorlar, bu detayları pas geçiyorum.
AI Developer Tools altında GitHub Copilot pazarın yarısından fazlasını domine ediyor. AI Search Tools için ChatGPT %80’in üzerinde tercih ediliyor. Daha da önemlisi AI kategorilerinin tamamı için %43 halihazırda kullandığını, yüzde 25 de kullanmayı planladığını beyan ediyor. Şu an takım içinde AI asistan kullanılma oranı da yüzde 16. En dikkat çekici sorulardan biri de AI araçlarının kalitesine (accuracy) duyulan güven %40. Gelecek yıl bu araçların gündelik rutine etkisinde ise önemli bir beklenti var. Diğer sorulara da bakınca hala bu dünyada net bir güven ve ürün/pazar uyumunun yakalanmadığını söylemek mümkün. Ki bu da pazarın potansiyeli açısından bir fırsat gibi görülebilir.
Geçmiş yılların sonuçlarıyla da kıyaslandığında öğrenme ve kişisel gelişim gibi konularda online video, kurs ve diğer kaynaklara eğilim artıyor. Hala %50’lik bir kesim üniversite temelli bir gelişimden geçiyor. Online kurs platformlarında da Udemy açık ara pazar lideri konumunda.

AI/AGI/LLM/ML… gelişmeleri

Hafta içinde gpt-3.5-turbo ve gpt-4 için önemli API güncellemeleri duyuran OpenAI, gpt-3.5-turbo için API’ya yollanabilecek metin uzunluğunu 4 kat artırırken sorgunun fiyatını da ucuzlattı, bir yandan da embedding kullanımında %75 fiyat indirimine gitti. Ancak bu güncellemedeki en önemli gelişme Function Calling özelliğinin duyurulması oldu.
- Functions Calling nedir; şöyle özetlemeye çalışabilirim, artık ChatGPT’ye gönderdiğiniz context’in yanında, bu context için modelin bakması gereken fonksiyonları da iletebileceksiniz. Bir yandan çok akıllı bazı açılardan da zayıf olan ChatGPT böylelikle artık çok daha güçlendi denebilir. Böylelikle agent kullanan ek kütüphaneler ve LangChain gibi ürünlerin bir nevi alternatifini OpenAI da platformuna eklemiş oldu. Ki LangChain’e aşağıda da ayrıca değineceğim.
- OpenAI’ın yine geçtiğimiz hafta yayınladı şu rehberde de ChatGPT’te daha etkili prompt yazmak isteyenler için ‘dükkanın sahibinden’ etkili önerileri bulabilirsiniz.
Son dönemin en dikkatimi çeken girişimlerinden birisi LlamaIndex oldu. Aynı zamanda Greylock liderliğinde $8.5 büyüklüğündeki yatırım turunu da duyuran şirket; LLM’lere kurumların kendi datasını eklemelerini sağlıyor. API, doküman (yani unstructured data) ve hatta direkt SQL gibi veri kaynaklarından beslenen platform, bu verileri hem saklamanız hem de index’lemenize de yardımcı oluyor. Açık kaynak bir proje olarak başlayan LlamaIndex, bugün kurumların LLM’lerin sunduklarına adapte olabilmeleri için çözüm sunan ürünler kervanına katılmış oldu, girişimin tecrübeli kurucu ortakları ve açık kaynak dünyasının komünite (GitHub sayfası da burada) gücü görünen en büyük avantajları.
LangChain’den de hafta içinde dikkat çekici bir duyuru geldi. LangChain, Zapier ile olan işbirliğini duyurdu. Zapier’in Natural Language Actions API’ı ile entegre olan LangChain, kullanıcılarına artık 5 binin üzerindeki uygulamaya ait 20 binden fazla aksiyonu LLM’lerine implemente etme ilanı sunuyor. Bu işbirliğini şöyle tarif edebilirim; binlerce SaaS uygulamasını AI ile birbiriyle konuşturmak mümkün, X CRM’inden gelen veriler için <AI ile filtrelenmiş şekilde> görsel hazırlamak, bu verileri bir görsel çıktı üreten modele sokmak gibi. Bu arada Zapier’in halihazırda OpenAI’da bir plugin yayınladığını da hatırlatmak istiyorum.

Stripe’dan geliştiricilerin verimliliğini ölçen Okay satın alması

#132’de de bahsettiğim gibi pazara geliştirici odaklılığı ile giren Stripe, bugünün en büyük fintech şirketlerinden biri olmayı başardı. Stripe’ın 2023’deki ilk satın alması ise geliştiricilerin verimliliğini low-code bir araçla ölçen Okay oldu. YC çıkışlı olan, geçmişte de Stripe kurucularını melek yatırımcı olarak ikna eden Okay, 7 kişilik bir ekiple Plaid, Intercom ve Brex gibi isimleri müşteri yapmayı başarmış.

Şirketlerdeki ekip yönetimi yapan mühendislik liderlerine yönelik bir ürün olarak ortaya çıkan Okay, hedef kitlesine 100 ve üzerine geliştiriciye sahip olan şirketleri koyuyor, bottleneck’lerin ortaya çıkması üzerine çalışıyor. GitHub ve kullandığınız CI/CD araçlarıyla entegre olan Okay, gelişticilerin local environment hızlarını, PR, commit ve review’ları analiz ediyor, tek bir platformdan takım liderlerine çıkarımlar yapabilecekleri bir arayüz sunuyor.

Satın alma haberini ilk okuduğumda, Stripe’ın API kullanıcısı olan ekiplere de bir çözüm sunabileceğini düşünmüştüm ama öyle görünüyor ki Stripe’ın motivasyonu bizzat kendi mühendislik ekibinin daha verimli çalışması. Developer experience ve tooling alanı makro ekonomik dengelerle beraber daha da önemli olmaya ve adından söz ettirmeye devam edecektir. Okay de bu alandaki güzel bir ürün-müş.

Kısa Kısa…

#126’da bahsettiğim, Google, Apple ve Microsoft’un da içinde bulunduğu bir konsorsiyum tarafından geliştirilen Passkeys Google ürünlerinde aktif oldu. Şifresiz dijital ürünlerin ilk adımlarında bir ‘erken aşama benimseyen’ olmak isteyenlere…
Inside the Minds of European VCs: Avrupa’nın önde gelen VC’lerinden biri olan Speedinvest imzasını taşıyan çalışma hem EU’daki VC dünyasını daha yakından tanımak hem de ABD ile farklarına şahit olmak isteyenler için kısa ve değerli bir çalışma. Keza bu alanda geniş katılımla yapılan başka çalışmalara rastlamak pek de kolay değil. Özellikle sözleşmede (TS, SHA) dikkat edilenler, en çok bakılan finansal metrikler ve kıyaslamaları, co-investor seçim kriterleri gibi başlıklar ve söylediğim gibi ABD ile yapılan kıyaslar dikkat çekici.

Kapanış…

Buraya kadar okuduğunuz için teşekkürler! Dijital Ürünler #136’yı sosyal medya hesaplarınızda paylaşmayı unutmayın.

Herkese iyi bayramlar! 11 Temmuz Salı günü görüşmek üzere.

𝒮𝑜𝒻𝓉 𝒞𝑜𝓂𝓂𝒾𝓉𝓂𝑒𝓃𝓉