Soft Commitment #161
CrowdStrike krizinin konuşulmayanları, GenAI yatırımlarındaki $600b'lık gap, son UBI deneyinin sonuçları, fintech pazarı -hala- sadece %3'te, Stripe, web3'de öne çıkanlar, beğendiğim ürünler...
Soft Commitment’ın 161. sayısından herkese merhaba. Araya tatil de girince neredeyse bir aylık bir gündemle karşınızdayım, umarım her şey yolundadır.
Bence güzel sayı oldu. :) Bu sefer hiç spoiler vermiyorum…
Son hatırlatmalar; Soft Commitment’a eğer hala abone değilseniz Türkiye’nin en meraklı 6 bin internet sektörü profesyoneline katılabilirsiniz.
E-bülteni iş arkadaşlarınızla paylaşmayı da lütfen unutmayın. Soft Commitment’ı arkadaşlarınıza referans olarak önermek için bağlantı aşağıda, liderlik tablosunda çoktan yerini alan isimler burada.
Keyifli okumalar,
🟦 CrowdStrike krizi, Microsoft’un mavi ekranı, kurumsal şirketlerin risk departmanları…
CrowdStrike’ın ne kadar büyük ve yaygın kullanılan bir şirket olduğunu öğrendik, Microsoft’un bir süredir GitHub, AI ve açık kaynak dünyada yaptıkları bazılarımıza belki Windows’un kötü imajını unutturmuştu, trajikomik bir halle kötü imaj bir yirmi sene daha tazelendi…
Peki ne oldu da aç-kapa da işe yaramadı?
Windows’un içinde, en yetkili admin profilinde çalışan CrowdStrike, bir güvenlik yazılımının doğası gereği haftada onlarca kez güncellenen bir ürün. 19 Temmuz tarihindeki güncellemesi ise kendi uygulamasını çalışamaz hale getirmiyor, çok kaynak tüketiminden tüm işletim sistemini kapatıyor (keşke kapatsa, mavi ekran verdiriyor). Ve evet, kapat-aç da bir işe yaramıyor.
Olayın yarattığı hasar 5.4 milyar dolar
Sigorta şirketlerine göre Fortune 500 şirketlerine bu hatanın maliyeti 5.4 milyar dolar (hangi sektörde neler oldu detaylı liste burada). Olaydan etkilenen cihaz sayısı 8.5 milyon, Microsoft’un ‘kurtarma aracı’ yayınlaması için harcadığı süre ise 2 tam günden fazla. CrowdStrike’ın müşterilerinin çalışanlarına ‘fazla mesai yapmalarına’ sebep olduğu için özür mahiyetinde gönderdiği hediye kartı da $10.
Düşündürdükleri, yapılması gerekenler…
AI için regülasyon konuşuyorken teknolojinin her alanında buna ihtiyaç olduğu, ve AI’dan daha öncelikli konuların da olduğu tokat gibi yüzümüze çarptı. Nasıl uçaklar her kalkış öncesi çok sıkı denetimlerden geçiyorsa ve milyonda bir hata seviyesini yıllardır yakaladıysak dünyanın en yaygın işletim sisteminin super-admin yetkisine (daha teknik bir ifadeyle; kernal access) sahip yazılımının güncellenmeleri de çok daha dikkatle yapılmalı, aynı özen burada da gösterilmeli.
Konu Windows’un pazar dominasyonu değil, ‘yerli ve milli işletim sistemi‘ de değil, tekelleşme kötü ama çözüm; havacılık sektöründe hem de global olarak uygulanan regülasyona benzer bir yapıyı teknolojinin bu gibi kritik yerlerine de getirmek.
Gelelim şirketlere ve risk departmanlarına; binlerce blgisayarınızda kernal yetkisi verdiğiniz bir yazılımın çalışmaması, manuel bir müdahalenin gerekeceği bir durum için hiç mi acil eylem planı hazırlanmamış, gerçekten şaşırtıcı?
THY’yi tebrik ediyorum, çok hızlı aksiyonla neredeyse hiç etkilenmediler ki 19’u sabahı bir THY uçuşum vardı olayı anca inince gördüm. Yurtdışında ise günlerce büyük çaplı aksaklıklar devam etti. ‘Acil durum eylem planının önemi’, adı risk olan bir departmanda, riskli durum gerçekleşince nasıl bir şey ifade etmiyormuş canlı canlı görmüş olduk.
Post mortem tadında bir teknik bir analiz okumak isteyenler için The Pragmatic Engineer’ın ilgili sayısı burada.
💰 Generative AI yatırımları ne olacak?
The Information’a göre OpenAI’ın 12 aylık run-way’i kaldı, bu yıl kasasından çıkan para ise $5b, üstelik rekor yılı gelir beklentisine ($3.4b) rağmen.
OpenAI’ın bir süre daha yatırımlar dolayısıyla karlılık sorunu yaşasa da ne yatırım bulmak ne de büyümekte bir sorun yaşamayacak kadar etkili bir şirket olduğuna eminim. Teknolojisi hep en önde, geliştirici ve kurumsal yaygınlığı had safhada, kurumsal iş birlikleri ve yatırımcıları çok etkili, ekibi çok güçlü… Regülatörün tavrı ve takım içi sürtüşmeler en büyük riskler gibi duruyor ama run-way onlardan biri değil.
Bu arada OpenAI’ın Apple ile olan işbirliği sonrası Apple’ın yönetim kurulunda bir gözlemci hakkı kazandığından bahsetmiştim, koltuğun sahibi Apple eski CMO’su Phil Schiller oldu.
Peki ya OpenAI dışında yatırım alan generative AI şirketleri?
Sequoia Capital, yayınladığı bir blog yazısında AI’la ilgili gelirlerle, yapılan altyapı (GPU ve sunucu vb.) yatırımları arasında $600b büyüklüğünde bir gap olduğuna dair bir analiz kaleme aldı. Analize göre 2023 Eylül’üyle bugünü kıyasladığımızda;
GPU’lara erişmek artık çok daha kolay, o dönem VC’lerin stok tuttuğu (gerçi A16Z hala devam ediyor), enteresan bir dönemdi.
Şirketlerin CapEx yatırımları inanılmaz bir noktada, Nvidia 2023 Q4 gelirinin neredeyse çeyreği tek başına Microsoft’tan.
Yazının ana konusu olan gap, $125b’dan $600b’lara yükseldi. OpenAI dışında büyük gelir elde eden şirket bulmak zor.
Hemen burada bir parantez; kısa sürede gelinen noktaya dair güzel bir gösterge olarak; 2 senede model eğitmek neredeyse 100 kat ucuzladı (Moore’a selamlar).
Son bir senede Nvidia’nın -bir dönem- dünyanın en değerli şirketi olmasına kadar giden bir atılımla altyapı inşa edildi, şimdi sırada ürün-pazar uyumu, bu altyapıdan geçecek verilerle oluşacak gelirler var.
Herkesin aklına 25 yıl önceki dot-com bubble gelebilir; ama oradaki teknoloji yok hükmündeydi. Yine de yapılan yatırımların, özellikle OpenAI, Antrophic gibi devasa şirketler dışında kalan altyapı ve uygulama katmanı şirketlerinin run-way sıkıntısı yaşadığında onları tekrar aynı iştahla fonlayacak yatırımcı bulamama ihtimalleri hiç de azınsanacak boyutta değil.
En temel sebep ise; her dikeyde çok sayıda yeni oyuncu yatırım aldı ama;
O alanın AI-first kurulmayan liderleri bu devasa şirketleri kullanarak ‘AI uyumlu’ hale gelecekler ve
Compound product’lara ve bundling‘e çok sık rastlayacağız.
💌 Son zamanlarda dikkatimi çeken, beğendiğim ürünler
WebSim - the browser for our imagination: Aklınızda bir fikir var, prototip vs. çizmekle uğraşmadan, WebSim’e yazın, o size baya çalışır, aklınızdaki her ne ise karşı tarafa aktaracağınız şekilde saniyeler içinde hazırlasın. Üstelik çok güzel de bir feed var, yeni ve popüler olan fikirleri görmek isteyenler için…
Blind - Beyaz yaka için anonim forum: Tamamen anonim, ama e-posta kontrolü ile içeri girebildiğiniz Blind, ben yeni keşfetsem de eski bir şirket (2013). Tam 83 bin farklı şirketten kullanıcısı bulunan Blind beyaz yakanın derleşme ihtiyacı için de önemli bir gösterge.
VOLV - ‘TikTok for news’: Arayüzü ve fikri beğendim, seçki benim için çok ilgi çekici gelmedi ama medya şirketleri için VOLV ilham verici olabilir. Şirketin 9 saniye uzunluğunda, verimli profesyoneller için haber uygulaması şeklinde bir konumlandırmaya gitmesi de akıllıca. Bakalım Instagram bu özelliği de bir süre sonra uygulamaya koymayı deneyecek mi? Ayrıca VOLV’un yazarları da birer içerik üretici olarak platforma kabul etmesi, takip mekanizması sunması dikkat çekici.
ApyHub - All in one API platform: İlk API sizce ne zaman çıkmıştır? Kaynaklar 1940’lı yılları gösteriyor. Yeni kurula ApyHub ise şirketlerin tek bir noktadan, takım olarak beraber çalışarak, Notion’a benzer kolay bir arayüzden API’larını yönetmelerini sağlıyor. ApyHub’ın ana değer önerileri: modülerlik, geçişkenlik.
🕛 Kısalar…
“Fintech's current revenues of $320 billion represent just 3% of financial services, and they're predicted to balloon to $1.5 trillion by 2030” (kaynak)
Bir VC fraud hikayesi
Bir VC fraud’uyla karşı karşıyayız, dünyanın önde gelen web3 VC’lerinden Polychain’in GP’si (en üst düzey rol), yatırım yaptıkları bir girişiminde gizli olarak (‘adviser’ kontenjanından) token aldığı ortaya çıktı.
Web3 de böylece, en azından halka yansıyan, çok az sayıdaki VC fraud haberinden kendine başrolde yer bularak şaşırtmadı. :)
Starbucks sayısının girişimciliğe etkisi
ABD’de yapılan bir araştırmaya göre; mahallede Starbucks varsa o mahalleden çıkan girişim sayısı yüzde 5 ile 12 oranında artıyor. Birinci sebebi de network’e erişim. Starbucks değil ama İstanbul’da öyle mekanlar biliyorum ki oranı %100 arttırıyor. :) Araştırma burada.
Google’ın üçüncü parti çerezlerde son kararı
Çok konuşulan, artık ‘sıkmaya başlayan’ 3. party çerezlerdeki kararını Google tekrardan değiştirdi Bu sefer erteleme yok, kullanıcıların tarayıcıları içinde bir seçim yapabileceği bir kurgu geliyor. Sektör uzmanları Google’ın bu kararını yerinde buluyor, peki ya yıllardır oluşan tantana? Diğer yandan biz kullanıcıları okumadan ‘geç’ yapacağı bir başka uyarı mesajı daha bekliyor da diyebiliriz.
Son olarak; karar sonrası Criteo gibi reklam network’lerinin hisse fiyatları %12’ye kadar artış yaşadı.
Yapılan son UBI deneyinin sonuçları nasıl geldi?
Aslında tüm burada yazılanları, gündelik hayattaki koşuşturmamızı boşa çıkaracak bir konu adına UBI dediğimiz şey. Arka planda komplo teorisi gibi de olmasın ama; ‘ABD’deki teknoloji cenahının, tüm dünyaya hüküm giydirme projesi‘ gibi de okunabilir, ben hep bu açıdan da bakmaya çalışıyorum…
Gelelim dünyada sonucunun yayınlandığı son UBI deneyine…
Detaylar burada, ama özetle 1000 dar-gelirli kişiye 3 yıl boyunca aylık $1000 verip sonuçlar gözlemleniyor: çalışma saatleri düşüyor, sağlık geriliyor, varlık bu ekstra gelire karşın iyileşmiyor… Tabii komplo teorisi gözlüğüyle okuduğumuzda bunların pek bi önemi de yok. :)
🚂 (Generative) AI gelişmeleri: AI use-case, ideas to software, ürün liderlerinden tavsiyeler ve LLM 101…
Malum ortamlarda okuyabileceğiniz dışındaki öne çıkan generative AI gelişmeleri;
#136’da, geçen sene bu zamanlarda ‘AI’daki durum tam bir çekiç/çivi ikilemi’ demiş, use-case’lere dem vurmuştum, şimdi ana konularımızdan biri bu oldu, Tomasz Tunguz’un blogunda çok güzel bir alıntı var hem de Sclae AI VP Sales Dave Morse’dan…
Anthropic ve OpenAI gibi LLM’lerin birer takım arkadaşına dönüşmesi üzerine spesifik ürünler üzerine çalışıyor. Claude, şirket içindeki projelerinizde, projeye dair bilgileri analiz eden bir AI ile beraber çalışmanıza yarayan özelliğini yayına aldı. Pro ve Team kullanıcılarna özel. Projeye dair bilgiler derken codebase’den her türlü dokümana kadar geniş bir input seti var.
‘Ideas to software’ konusunda yine Anthropic ile Replit’in geliştirdiği bu ürün fazlaıyla ilgi çekici (ve no-code).
Eski Tesla AI head’i olan, sonra da OpenAI’da çalışan Andrej Karpathy ismi size tanıdık gelmiş olabilir. Burada bir saat uzunluğunda, Karpathy’nin yaptığı LLM 101 sunumu var.
Lenny’den halihazırda AI ürünü geliştiren ürün liderleriyle hazırlanan, güzel bir ‘advice for building AI’ içeriği de burada (paywall önündeki içerik de değerli).
🍋 En değerli ‘kapalı şirket’ olan Stripe, Lemon Squeezy’i satın aldı
Stripe’a dair satın alma kadar dikkat çeken bir gelişme de şirketin yatırımcılarından Sequoia Capital’in LP’lerine ‘Stripe’dan exit etmek isteyen varsa ben hisselerinizi almaya hazırım’ demesi oldu. Stripe bildiğiniz gibi IPO yapmamış, en büyük kapalı pazar şirketlerinden biri. Stripe’ın sunduğu fırsattaki değerleme $70b. Sequoia’nın şirketin yaklaşık %10’una sahip olduğu konuşuluyor.
Stripe’ın ‘enterprise dönüşümünden’ #132’de detaylıca bahsetmiştim. Bu satın alma ise Stripe’ın enterprise kadar SaaS’lara da hala önem verdiğini gösteriyor. 13 kişilik ekibiyle Lemon Squeezy, arka tarata da Stripe kullanarak, SaaS’ların ödeme almasına odaklanıyor.
Vergi uyumluluğu, ‘license key’ satmak, e-ticaret, abonelik gibi çözümler de sunan platform SaaS’lar dışında dijital ürün satmak isteyenlerce de tercih ediliyor. Hatta benim hafızamda SaaS’lardan da çok bağımsız geliştiricilerce tercih edilen bir ürün olarak yer etmişlerdi.
Akıllardaki soru; Lemon Squeezy paranın ne kadarını cash, ne kadarını hisse olarak aldı? :)
⛓️ Web3’te neler oluyor?
Görselin sol tarafını yeterince konuştuk, peki zincir üstünde durumlar ne?
Ürün-pazar uyumu stabil kripto paralar dışında yakın gelecekte pek görünmese de regülasyonlar sadece ülkemizde değil her yerde ilerlemeyi sürdürüyor ki bu çok iyi bir gelişme. 2017’de en azından benim için ‘alternatif’, ‘merkeziyetsiz’ gibi anahtar kelimelerle hayatıma giren kripto paralar, geleneksel finans dünyasının kıskacında hem resmileşip hem de kurumsallaşmaya devam ediyor. Bir süredir konuşulan ETF alanında Bitcoin’den sonra Ethereum da ABD’de onayını aldı.
Daha az kurumsal tarafta ise meme-coin çılgınlığı devam ediyor, bu alanın ‘kürek satanı ‘ PumpFun, $50m gelire ulaştı (kümülatifte). Meme-coin’lerin çok çok riskli bir yatırım aracı olduklarının tekrar altını çizmiş olayım.
İçerikleriyle öne çıkan Electric Capital, 137 kategoride, 6 katmanda 1500’den fazla web3 projesini listelediği cryptomarketmap.org’u yayınladı.
🫷🏻Kapanış…
Buraya kadar okuduğunuz için teşekkürler, bana ulaşmak için okuyor olduğunuz bu e-postaya yanıt verebilirsiniz.
Bir sonraki Soft Commitment sayısında, 13 Ağustos’ta görüşmek üzere.
Sevgiler.