Soft Commitment #162

VERY BIG TECH, yeni AI arkadaşımız Friend, State of the Cloud 2024'den 2030 AI öngörüleri, Nvidia rakibi Groq, GPT Search, GitHub Models, KNIME, TikTok'un AI faturası ve dahası...

viravira.co’nun sunduğu e-bültenin 162. sayısından herkese merhaba. Umarım keyfiniz yerindedir.

---

#162’nin sponsoru Türkiye’nin önemli teknoloji girişimlerinden biri; 12 bin tekneyi, tekne kiralamak isteyenlerle bir araya getiren viravira.co.

Ama bu seferlik konumuz teknoloji değil, tatil. :)

En iyi fiyat garantisi, ücretsiz iptal ve %50 ön ödeme gibi özellikleriyle öne çıkan viravira.co ile tatilinizi bir gulet, katamaran, yelkenli veya motoryatta geçirme fikrine sıcak bakıyorsanız; Soft Commitment okuyucularına özel %5 indirim kodu: ‘VV24SC05’.

Kupon kodu yıl sonuna kadar geçerli, 2024 sezonunu kaçırmadınız ama 2025 için de rezervasyon yapabilirsiniz. 

60 ülkede, 1400 destinasyonda, 12 binden fazla yat listeleyen viravira.co’nun aynı zamanda THY Miles&Smiles, VISA ve Turkcell Platinum gibi markalarla iş birliği bulunuyor.

viravira.co'yu Instagram'dan takip etmek için tıklayın.

---

Yeni sayıya geçmeden hemen önce; e-bülteni iş arkadaşlarınızla paylaşmayı da lütfen unutmayın. Soft Commitment’ı arkadaşlarınıza referans olarak önermek için bağlantı aşağıda, liderlik tablosunda çoktan yerini alan isimler burada.

Keyifli okumalar,

Erman Taylan

---

🧨 ‘VERY BIG TECH’

Adına ‘big tech’ dediğimiz şirketler hükümetleri, insanları, teknolojileri ve çalışma hayatını çok derinden etkiliyor. Her anlamda çok ama çok güçlüler; bilançolarıyla, sahip oldukları ürünlerin son kullanıcıdaki -ve şirketleredeki- derinden etkisiyle ve lobicilik faliyetleriyle. Lobicilik önemli, dünyamızdaki dönemleri düşünürsek bu yeni dönemdeki kuralları belirlemek için hala o kadar kısıtlı bir süre geçti ki… Akılcı davranarak bu ‘düzensizlikte’ istedikleri gibi at koşturabiliyorlar. ABD merkezli bu şirketler, ABD’deki kural koyucuları da dinlemiyorlar, hele bizim gibi ülkeleri tabiri caizse parmaklarında oynatıyorlar. Zaten denetlen-e-miyorlar da.

Ve tüm bunları kendi içlerinde delicesine bir ‘dalaşın‘ içindeyken yapıyorlar. Bugün için gelecek yıllara, iş hayatına, yaşantımıza en çok etki etmesi beklenen teknoloji olan generative AI’da en büyük yatırımları yine big tech’ler yapıyor. Onların yatırım yapmadıkları şirketlerin büyüyüp, kendi pazarlarında söz sahibi olması neresinden baksanız çok zor. Diğer potansiyel teknolojik dönüşümlerin ise ürün-pazar uyumu dediğimiz penetrasyonu sağlaması yine büyük oranda bu şirketlerin elinde. Bugün artık ‘big tech’ demek için çok geç kaldık, izninizle ben artık ‘very big tech’e geçiş yapıyorum.

👥 Friend: Tanıştırayım; yeni AI arkadaşımız

Evet, AI gadget’ları pek iyi gitmedi, tamam kabul hiç iyi gitmedi. :) Yine de Friend gerçekten ilgi uyandırıcı, adeta Black Mirror’dan çıkmış bir ürün gibi. Belki Friend’i aldığı $2.5’lık yatırımın $1.8’ını friend.com domain’ine harcamasıyla da duymuş olabilirsiniz. Şu an pre-order’da olan, 2025 (zaman kavramını kaybedenler için; 4 ay sonrası) Q1’de gönderimlere başlayacak Friend’in iki dakikalık trailer videosu burada.

En basit tabiriyle bir ‘AI arkadaş’ olan Friend, boynunuza taktığınız bir kolye olarak sizi her an dinliyor, sizinle konuşmak istediğinde titriyor ve mesajını telefonuzdan okuyabiliyorsunuz. Üretkenlik veya verimlilik yok, sadece sadık bir arkadaş. Hatta kurucu Schiffmann, ürünü verimlilik odaklı tasarlarken lansman öncesi pivot ettiği bilgisini de paylaşıyor. Schiffmann ayrıca ileride cihaza kamera da eklemek istiyor. Merak edenler için kendisi 21 yaşında, hayatının bir bölümünde de yalnızlığı tatmış biri.

Bugünün AI’ı ne kadar iyi bir arkadaş olur bilemiyorum ama Friend’in üretkenlik araçlarının ‘zoraki’ problemleri yerine çok daha gerçekçi bir probleme dokunan, TAM’ı (total addressable market) da çok daha büyük bir ürün olduğu kesin gibi. Uzun vadede bir sosyal ağa, farklı mecralarda da sizinle konuşan bir arkadaşa evrilmesi de ihtimaller arasında olan Friend’in geleceği umarım ‘diğerleri’ gibi olmaz ve konu nereye gidecek hep beraber görürüz.

☁️ State of the Cloud 2024: 2030 AI öngörüleri

“We tend to overestimate the effect of a technology in the short run and underestimate the effect in the long run.” - Roy Amara

Bessemer’in State of the Cloud raporuna kaçıncı kez e-bültende yer veriyorum, ben saymaktan yoruldum. :)

2024’deki çalışmadan notlarım şöyle;

• Raporun neredeyse tamamı AI :) Bessemer’in tahminleri kesinlikle ilgi çekici, raporun kendisi de AI dünyasını ve trendlerini anlamak için birebir.

• AI foundation model’lere yapılan yatırım, uygulama katmanı ve araçların iki katı, değerlemeleri de neredeyse öyle. ‘Very big tech’ dedim ya, Bessemer de foundation model şirkerlerinde (OpenAI, Anthropic, Mistral…), big-tech’lerin yatırımlarına vurgu yapıyor. SLM (small language model) kavramı üzerinde de fazlaca durulmuş. Büyük mü küçük mü, açık kaynak mı kapalı mı konusu AI’da yakın geleceğin sorusu olacak. Bessemer’in oyu kapalıdan ve büyükten yana.

• 2020’lerin sonuna gelmeden, yazılım eforunun önemli bir bölümü insansız da çözülebilecek diyen Bessemer, sadece 2023’de bu alana $4b yatırım aktığının altını çiziyor. Ürün odaklı bakabilen ve AI ile beraber çalışabilen geliştiricilerin önemine vurgu yapılıyor.

• AI dikeylerinde özellikle sesin üzerine vurgu yapılıyor. 3 sene içerisinde dikey bir AI şirketinin IPO’su öngörülüyor.

• Dikkat ekonomisini domine eden şirketlerin en büyükleri, 2030’da AI ile üretim yapılan yerler olacak deniliyor. Ve bu, consumer cloud’un tekrar canlanması da demek oluyor.

🤑 Generative AI’da çip yatırımları vs cirolar

Çeyreklik olarak Nvidia’nın çip satışından elde ettiği gelirler

Bir önceki sayıda Sequoia’nın bir makalesi üzerinden ‘Generative AI’da yatırımlar ne olacak?’ diye sormuştum. Hafta içinde Axios’un yayınladığı şu makale konuya daha fazla veri üzerinden oldukça detaylı bir bakış atmış.

Evet, yukarıda da görebileceğiniz gibi Nvidia’nın borsadaki piyasa değeri gibi çip satışları da çok iyi gidiyor. Goldman, şirketlerin gelecek senelerde 1 trilyon dolar daha capex harcaması yapacağını düşünüyor. Barclays’in çıkarımı daha da ilginç. 2026 sonundaki capex harcamaları, bugün ChatGPT ölçeğindeki 12000 (yazıyla; on iki bin) ürünü ayakta tutmaya yetecek kadar fazla.

Bu arada başta enerji olmak üzere diğer maliyet kalemleri hesaplandığında, bu çipleri alan şirketlerin harcadıkları her 1 dolarlık çip satın alması için 4 dolar ciro elde etmeleri gerekiyor.

Peki gelirler ne alemde? Geçen sayıda da söylediğim gibi bu alanda lider OpenAI, o da 2024’ü $3.5b ile kapatacak. Google, Meta ve diğer devleri de dahil edince şu an yapılan yatırımlarıdaki açık burada da $500b olarak söyleniyor. Örneğin halka açık olan Salesforce’un 2024 2. çeyrek sonuçlarındaki ‘AI boost’ oldukça küçük.

.com krizi gibi olmayacak bence ama ilginç bir tabloyla karşı karşıyayız orası kesin.

Diğer yandan TechCrunch’un başlığı da çok güzel ‘AI kurucuları müzik durunca bir kişinin ayakta kaldığı oyunu oynuyor’, son bir haftada olanlar:

• OpenAI kurucu ortaklarından John Schulman, kendi şirketini kurmaya karar veren Ilya Sutskever gibi OpenAI’dan ayrılmış, Anthropic’e katılmıştı. Ayrıca bir diğer kurucu ortak Greg Brockman da süresiz kafa iznine ayrıldı.

• Daha önce sizlere aktardığım Microsoft <> Inflection anlaşmasına çok benzer şekilde Character.AI kurucu ortakları Google’ın yapay zeka takımına katılmak üzere bugüne kadar yüzlerce milyon dolar yatırım almış şirketlerinden ayrıldı.

• Böylesine büyük bir dönüşümün içinde ‘very big tech’ler’ profesyonel karar alma mekanizmalarını bir kenera koyup ilk günlerine benzer şekilde çok hızlı hareket ediyorlar, özellikle yatırım yapma ve yetenek kapma noktadında. Ve kişiler de bu düzende yolunu bulmakta, stabil davranmakta bir hayli kararsız bir duruş sergiliyorlar.

🕛 Kısalar…

• SaaS Growth Report: $1m ARR altındaki şirketlerin işi bu günlerde zor, NRR’ın (net revenue retention) önem kazanması, VC-backed SaaS’lar adapte olmada daha geride…

• Futbol endüstrisi gerçekten çok ama çok ilginç. Düşünün ki milyarlarca TL’lik bir organizasyon için layık görülen logo şu… Maç yayınlarında skoru gösteren widget’ın hali daha da içler açısı, kontrast problemi nedeniyle dakikayı okumak hiç kolay değil. Brief olarak çok belli ki ‘Premier League’den esinlenilsin ve otantik bir hava yakalansın’ denilmiş. Ancak ne logo projesi ne de ligimizin pazarlaması (ve tasarımı) hiç ama hiç iyi bir noktada değil.

• TikTok, Microsoft’a OpenAI modellerini kullanması karşılığında her ay $20m ödüyormuş.

• California’da DMV (Department of Motor Vehicles), 42 milyon aracı tokenize etti, artık tüm araç bilgileri on-chain olarak da tutuluyor. Avalanche ile işbirliği kurularak hayata geçen projede DMV mobil uygulamasından aracınız bilgilerini doğrulamanız mümkün, sonrasındaki değer önerisiyse henüz çok net değil.

• Big-tech’ler daha da büyüyor, biz ise yurtdışından sipariş edilen ürünler için ek gümrük vergisi getiriyoruz, yerli sosyal medya konuşuyoruz. İçe kapanıyor, insanların hayattan zevk almasını, bir hobi edinmesini engelliyoruz.

• Havayolu şirketi Delta’nın CEO’su Crowdstrike sayesinde ve ‘şimdilik‘ $500m zarar ettiklerini açıkladı. Olaya dair düşüncelerim #161’de şunlardı. Geçtiğimiz hafta havayolu sektörünü örnek vermişken bu sektörden bir oyuncunun konu teknoloji olunca $500m zarar açıklaması güzel denk geldi…

🔐 Korkutucu ve memnuniyetsiz bir pazarda açık kaynakla büyümek: KNIME

Gartner'a göre kurumsal şirketlerin veri takımı liderlerinin yarısından fazlası, veri odaklı bir şirket olmadıklarını düşünüyor. Alman bir akademisyen Michael Berthold da bu problemi danışmanlık verdiği şirketlerde uzunca bir süre gördükten sonra bu alanda bir girişime imza atmış: KNIME.

Aralarında tanınmış logoların da olduğu 400’den fazla ödeyen müşteriye ulaşan KNIME, 2008’de kurulsa da IBM’den SAS’ına oldukça kalabalık pazarda bu ölçeğe gelmesiyle dikkat çekiyor. Ki bu dikkat kendisine $50m yatırım olarak da dönmüş.

Problemi anladık peki ürün nedir derseniz; modüler, ölçeklenebilir, kolayca entegre olunabilen bir veri otomasyonu platformu. Açık demişken, KNIME’ın kendisi de açık kaynak kodlu. Sunduğu no-code bir araçla şirketlere çok sayıdaki veri noktasından (300’den fazla connector var) besleyebileceği bir workflow sunan şirket, kısa süre önce de AI asistanını devreye alarak kullanıcılarına bu workflow’larla AI ile iletişim kurma imkanı sunmaya başlamış. Workflow’ların içine generative AI entegre etmek de mümkün.

No-code olmasıyla pazarlamadan HR’a çok sayıdaki departmanın tercih edebildiği KNIME, sektör bağı da olmayan bir ürün.

Başta söylediğim gibi pazar öylesine kalabalık ki KNIME en-direkt olarak UIPath ile de rekabet içinde. Bu da demek oluyor ki biraz korkutucu ve aslında şirketlerin memnun olmadıkları bir alanda; açık kaynak, kullanımı oldukça kolay bir ürünle büyümek mümkünmüş.

Şu an için platformun müşterileri aynı yatırımcıları gibi çoğunlukla Avrupa merkezli, bakalım KNIME büyümesini Avrupa dışına da taşıyabilecek mi?

🚂 (Generative) AI gelişmeleri: Nvidia rakibi Groq, GPT Search, GitHub Models…

Nvidia rakibi Groq’a $640m yatırım

İlk olarak #153’de sizlere aktardığım Groq, adına LPU dediği ve AI odaklı olarak çalışan çipler üretiyor. Eski Google çalışanı bir kurucunun hayata geçirdiği Groq, LPU’ların GPU’lara göre AI kullanımlarında 10 kat daha verimli olduğunu söylüyor (LPU: Language Processing Unit).

Yatırım turunun $2.8b değerleme ile gerçekleştiğini ve Cisco ile Samsung’un da dahil olduğunu eklemeliyim, lider yatırımcı ise BlackRock.

GitHub Models: Çok sayıda LLM artık GitHub’ın içinde

GitHub, Hugging Face’e (en-direkt) rakip olarak görülebilecek GitHub Models’i duyurdu.

Mistral’den Phi 3’e, Llama 3.1’den GPT-4o’ya çok sayıda large ve small modeli platformuna entegre eden şirket, geliştiriciler için kolayca kod tabanları özelinde LLM’ler ile konuşabilme, projelerine uygun olan modeli bulma, daha sonra da entegre etme şansı sunuyor. Modelleri test etme aşaması tamamen ücretsiz.

Bu duyuruyla beraber aynı zamanda GitHub’ın 100 milyon kullanıcıya ulaştığını da öğrenmiş oldum/k.

GPT Search

Daha önce de konu ettiğim gibi GPT Search konusu altında sular akmaya devam ediyor. Severek kullandığım Perplexity, yayıncılarla gelir paylaşımı anlaşmalarına başladı. Geçtiğimiz haftalarda da OpenAI, SearchGPT’yi duyurmuştu. Google’ın I/O’da duyurduğu AI Overviews özelliği bir bunlar kadar önemli. Perplexity veya OpenAI’dan farklı olarak Google, halihazırda pazarın tamamının kullandığı bir yere AI’ı entegre etmeye hazırlanıyor, dolayısıyla kullanıcı alışkanlıklarını, dönüşümü ve adaptasyonu beklemeye gerek kalmayacak.

Gün geçtikçe azalacak arama hacimleri, regülatif ve rekabetsel oyunu kazanacak kadar güçlü olan medyaların gelir paylaşımı modelini benimseyeceği bir arama ve online reklamcılık dünyası bizi bekliyor. Bu noktada SEO gibi LLM’leri besleneceği verileri seçerken bu sefer bir başka algoritmayla uyumlu içerik üretmek, üretmiş olmak anlam kazanacak. Sosyal medya tarafında da Bessemer’in 20230’daki 3 en büyük üç ‘dikkat ekonomisi platformunun’ AI odaklı içerikleri odağına alacağını söylemesi bu çerçevede ayrıca önem kazanıyor.

🫷🏻Kapanış…

Buraya kadar okuduğunuz için teşekkürler, bana ulaşmak için okuyor olduğunuz bu e-postaya yanıt verebilirsiniz.

Bir sonraki Soft Commitment sayısında, 27 Ağustos sabahında görüşmek üzere.

Sevgiler.