Yazılım ve Ürün Geliştirme - Haftalık Bülten #10 (18-25 Nisan 2017)
Onuncu bültenden herkese merhaba! 13 maddeyle geçtiğimiz haftanın yazılım ve ürün geliştirme gündemini sizlere aktarmaya çalıştım. Facebook'un F8 etkinliği, CSS ile yapılan kare bulmaca, cookie kullanmadan yaşanan hatta yaşanamayan web deneyimi, kebab-case, Zuck.js, MIT'den çıkma ve dikkat çekici yabancı dil öğrenme uygulaması ve dahası...
Anlayacağınız gündem yine yoğun. 13'den geriye doğru saymaya başlıyoruz. 500 kişiyi aşan bu topluluğun daha da büyümesi için bu e-postayı arkadaşlarınıza yönlendirebilir veya sosyal ağlarda paylaşabilirsiniz.
Keyifli okumalar.
13- F8 etkinliğinden öne çıkanlar...
Geride bıraktığımız haftanın en önemli gündem maddelerinden birisi de Facebook'un F8 etkinliği oldu. F8'i canlı canlı takip edemedim ancak konferans yansımalarından aldığım notlar şu şekilde;
Frame Studio ve AR Studio'dan oluşan Camera Effects Platform ile geliştiricilere kamera üzerine çeşitli AR uygulamaları ya da selfie lensleri oluşturma şansı tanındı. Bilmeyenler için Snapchat, inatla geliştiricilere kapalı bir ekosistem olmaya devam ediyor. Tam da bu noktaya oynayan FB, kendisini bir 'kamera şirketi' olarak tanımlayan rakibiyle fark yaratma peşinde.
Facebook Messenger'daki botlara grup chat özelliği ve keşfet sayfası eklendi. Botlarla ilgili bir diğer yenilik ise fiziksel mekanlara yerleştirilecek olan Parametric QR Code'lar. Bot konusunda FB önceden davranarak en önemli platform olmayı başardı ve bu dünyayı da giderek büyütmeye devam ediyor. Facebook, sunum özetlerinden anladığım kadarıyla bot konusunda pazara yön verici konumunu korumak, yakın gelecekte de büyük veriyle birlikte botları 'gerçekten' insanların işine yarayacak bir hale getirmek istiyor. Bu arada şimdilik yalnızca ABD'de aktif olan QR kod işinin de gereksiz bir iş olduğunu söylemeden geçemeyeceğim.
Facebook, JS tabanlı, açık kaynak kodlu ve küçük çaplı VR uygulamaları oluşturmaya yarayan React VR'ı duyurdu. React'ı da React Fiber adıyla yeniden yazdığını söyleyen şirket, React Fiber'i 2017 yılı içinde duyuracakmış.
React ile GraphQL'in sanki ortak bir noktada buluşmuş hali olarak tarif edilen Relay Modern duyuruldu. Facebook'un kendi içinde kullanmaya başladığı Relay Modern, performans ve gelişmiş API desteğiyle öne çıkıyormuş.
Android için bir UI kütüphanesi olan Litho da açık kaynak kodlu olarak geliştiricilerin beğenisine sunuldu. FB Android uygulamasında React ile beraber feed bölümünde kullanılan Litho, performans yüksekliği ve kullanımı kolaylığıyla öne çıkıyor.
Son olarak küçük-orta çaplı projelerden başlayarak modüler ve ölçeklendirilebilir bir 'deep learning' kütüphanesi olan Caffe2 de açık kaynak hale getirildi.
12- Microsoft, Sunrise sonrası Wunderlist'in de fişini çekti
Sunrise (favori takvim uygulamam-dı!) sonrası Wunderlist'i de kapatan Microsoft, dünyanın en sıradan to-do list uygulamasını duyurdu.
İsminden logosuna, logosundan ekranlarına kadar oldukça sıradan olan bu yeni uygulamada (To-Do) Wunderlist kullanıcıları için import seçeneği de bulunuyor ancak power user'ların ne kadarı geçer orasını bilemeyeceğim. :) (Üstelik bu yeni uygulamaya yalnızca Microsoft hesaplarıyla giriş yapılabiliyor!) Alternatif arayanlara örnek olması açısından ben uzunca bir süredir iOS'da Clear, Mac'de de Reminders kullanıyorum.
Microsoft, uzak kaldığı yazılım geliştirme dünyasına son dönemde çok sayıda zeytin dalı uzattı eve ama, Sunrise üstüne Wunderlist'i kapatmasının fazlasıyla itici ve yanlış olduğu kanısındayım. Bu konuda söylemek istediğim bir diğer şeyse, hala farklı kullanıcı dikeyleri için to-do list uygulaması açığı var. Hava durumu, yapılacaklar listesi ve gerçek zamanlı sosyal medya platformları... Sizce de üzerine düşünmesi ve dedikodusunu yapması çok keyifli konular değil mi? :)
11- Cookie'leri kapatıp internette gezmek mümkün mü? (ne yazık ki değil)
Jeremy Thomas adındaki yazılım geliştirici, geçen sene yazdığı ve benim daha yeni okuma şansı bulduğum blog yazısında, cookie'leri de-aktif etmenin sonuçlarını ve kişisel veri güvenliği mevzusunu ele almış.
Tarayıcısını (Google Chrome), cookie'leri de-aktif ederek kullanan Thomas, Twitter'a login olamamış, Amazon'da sepetine yeni ürün ekleyememiş ve Vimeo'da ise video izleyememiş... Yazı bir sene önce yazılmış olsa da denediğim kadarıyla durum hala aynı.
Evet, kişisel verilerin kanunların da izniyle satıldığı günümüzde, her türlü reklam hedeflemesinde kullanılan cookie'ler, bi başka deyişle internette bıraktığımız izler günümüz web dünyasının olmazsa olmazı. Cookie'ler olmadan whitelist oluşturarak belki favori sitelerinizde gezinmeye devam edebilirsiniz ancak genel olarak kullanım hızınızın-kalitenizin fazlasıyla düşeceği de gerçek.
Bu ufak beyin jimnastiği bana hem bir süre sonra bu konuda şirketlerin bazı adımlar atacağını hem de bir şekilde kişisel verilerin gizliliğini koruyan eklenti, uygulama ve girişimlerin hızla yükselişe geçeceğini düşündürdü. Son olarak detay bir konu olsa da Forbes hariç durumla ilgili hata mesajı veren bir yer de yok. (Forbes ise 'tarayıcınızda localStorage aktif değil, bu şekilde içeriğe ulaşamazsınız' diyor...)
10- Müjde, artık siz de web sitenize 'stories' ekleyebileceksiniz: Zuck.js
Eleştiri oklarımı şimdi de mümkün olan-olmayan her yere stories özelliği ekleyen Facebook'a yöneltiyorum! :) Snapchat'e mal olmuş bu özelliği sonunda Instagram ile ele geçiren (artık Instagram'ın Stories'i Snapchat'den daha fazla DAU'a (daily active user) sahip (ki ben Snapchat'in uygulamada geçirilen süre ve diğer faktörlerle hala önde olduğunu düşünmekteyim)) Facebook, açık kaynak kodlu bir JS kütüphanesiyle 'alay konusu oldu': Zuck.js
Facebook'un Facebook Messenger'dan, Facebook Messenger'ın, WhatsApp'dan, WhatsApp'ın Instagram'dan ve Instagram'ın da Snapchat'den kopyaladığı (geliştiricisi aynen bu şekilde anlatmış) hikaye özelliği Zuck.js ile bundan böyle her yere konulabilir hale geldi. Fazlasıyla 'ironi' içeren bu kütüphane incelemek isteyenler için burada.
9- Yabancı dil pratiği için MIT'den başarılı bir uygulama: WaitChatter
Ben hala alışkanlık haline getiremesem de arkadaşlarımdan sık sık yabancı dil pratiği yapmak için çeşitli uygulamalar kullandıklarını duyuyorum. Geçtiğimiz hafta duyurulan ve MIT laboratuarlarında geliştirilen WaitChatter, ne yazık ki şimdilik İngilizce bilenler için Fransızca ve İspanyolca öğrenimine yardımcı oluyor. Yine şimdilik Google Hangouts üzerinde çalışan uygulama, arkadaşınızla mesajlaşırken beklemeye geçtiğiniz anlarda size konuyla ilgili olmak üzere bir takım sorular soruyor ve zamanı verimli kullanarak pratik yapabilmenizi sağlıyor.
Oldukça küçük bir ürün olarak hem zamandan kazandırması hem de konuyla alakalı olarak sorduğu soru ve verdiği örneklerle etkili bir öğrenme yolu sunan WaitChatter'ı çok beğendim. İncelemek isteyenler için bir Google Chrome eklentisi olan WaitChatter burada.
8- CSS ile hazırlanan kare bulmaca
Adrian Roworth isimli yazılım geliştirici, CSS ve grid yeteneklerini konuşturarak kare bulmaca hazırladı. Çocukluk yıllarımızdan beri (23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'mız kutlu olsun) hepimizin oynadığı kare bulmacayı CodePen'de görmek ilgi çekici. Hem kodlar hem de gerçek bir demo merak edenler için burada.
7- Framer Studio ve Firebase ile interaktif prototipler yapmak mümkün
Geçtiğimiz hafta okuduğum bir blog yazısı, Framer Studio ve Firebase ikilisini kullanarak ya birbirleriyle ya da dışarıdaki teknik bir cihazla (IoT) haberleşebilen prototipler oluşturmayı anlatıyor. Örneğin akıllı TV'ler için geliştirilen bir uygulamanın prototipinin, gerçek bir kumandayla etkileşime girip çalıştığını (çalışırmış gibi yaptığını) düşünebilirsiniz.
İnteraktif prototipler henüz çok yaygın olmasalar da üzerine konuşulan bir konu. Framer ve Firebase ikilisiyle ortaya koyulan bu pratik ve güzel çözüm hakkındaki detaylar burada.
6- Optimizely'den A/B test süreçlerini daha planlı ve kolay yönetilebilir bir hale getirmek için Experiment Engine satın alması
A/B testing denildiğinde akla gelen ilk araç olan Optimizely, çok sayıda araçla (Slack ve Google Drive gibi) entegre olabilen Experiment Engine'i hafta içinde satın aldı. Bir 'yetenek satın alması' olarak değerlendirilebilecek olan bu gelişme, Optimizely kullanıcılarının Slack ya da Google Drive dosyalarında duran senaryolarını bir düzene sokup yine kendi platformunda test edebilmelerini, sonuçlarını da aynı düzenle hem yazılım hem de pazarlama ekiplerinin dikkatine sunabilmelerini sağlayacak.
5- Bundan böyle favori notasyonum kebab-case!
Sizi bilmiyorum ama ben kebab-case'i ilk kez geçtiğimiz hafta içinde Zeplin'in attığı bir tweet ile duydum. (Zeplin'in 1.16 versiyonuna kebab-case desteği gelmiş)
İlk kelimenin küçük, diğerlerinin büyük harfle yazıldığı Camel veya tüm kelimelerin büyük harf ile yazıldığı Pascal'ın ardından Kebab notasyonunda da kelimelerin baş harfi küçük oluyor ve aralarına kebaptaki şişi andıran -'ler konuluyor. :) - kullanmayı her zaman seven ben, Kebab notasyonunu da sevdim, siz de geçmişi 2-3 sene önceye dayanan bu notasyona bir şans verin derim. :)
4- Moby > Docker
Docker, Moby adında yeni bir framework duyurdu. Bizzat Docker'ın da üzerinde kodlandığı Moby, açık kaynak kodlu olarak istediğiniz özelliklerde container oluşturabilmenize yarıyor ve daha da iyileşmek için Docker topluluğunun desteğini bekliyor. Moby sonrasında Docker, Community ve Enterprise sürümleriyle beraber aynı şekilde yaşamaya devam edecek.
3- Terminal'iniz için açık kaynak, küçük ve 'tatlı' bir eklenti -> tiny-care-terminal
20 dakikada bir güncellenmek kaydıyla; terminal'inizde, hava durumu bilgisini, bazı kullanıcıların gönderdiği tweet'leri ve git istatistiklerinizi gösteren uygulama tiny-care-terminal, geçtiğimiz hafta GitHub'da en çok popüler olan kütüphanelerden biri olmayı başardı.
Terminal'de 'tiny-care-terminal' yazarak ulaşabildiğiniz eklenti, çeşitli konfigürasyonlara da sahip. İncelemek isteyenler için kütüphane burada.
2- Increment -> Stripe'ın hazırladığı yazılım mühendisliği dergisi
Son yılların en gözde internet şirketlerinden biri olan Stripe, Increment adında bir yazılım mühendisliği dergisi çıkarmaya başladı. Her sayıda farklı bir konuyu ele alan Increment, sektörden önemli isimlerle (bu sayıda yaşadıkları DB olayıyla beraber GitLab'ı konuk etmişler) röportajlar da içeriyor.
Sürdürülebilir ve büyük çaplı yazılımlara odaklanan dergi öyle görünüyor ki yılda 4 defa yayınlanacak. Increment hakkında söyleyebileceğim tek olumsuz şey, başarılı bir arayüzle de olsa adeta blog şeklinde sunulan dergi, keşke tek parça .pdf olarak erişilebilir olsaymış.
Geçtiğimiz haftalarda Indie Hackers platformunu da satın alan şirketi ve dergisini takip etmenizi öneriyorum.
1- Yazılımcılar için değerli bir YouTube kanalı daha: VNGRS
Taa ilk bültende sizlere DevPod'a konuk olduğu bölümü muhakkak dinlemeniz gerektiğini söylediğim Bilgem Çakır'ın YouTube kanalı, son zamanlarda oldukça keyifli ve bir o kadar da faydalı içeriklerle izleyicisinin karşısına çıkıyor. Yalın Kod'a ek olarak sevgili arkadaşım Fatih Acet ve Güven Doğukan Nomak'ın kanallarına da muhtemelen denk gelmişsinizdir.
Yazılım geliştiricilere hitap eden ve bu 3 kanaldan farklı olarak daha ziyade teknik konularda, farklı kişilerin sunumlarını paylaşan VNGRS kanalı da dikkate değer. Ülkemizin öne çıkan 'yazılım evi' şeklinde tabir edebileceğimiz ajanslarından biri olan VNGRS'nin YouTube kanalı, düzenli aralıklarla olmasa da bilgi dolu içerikler yayınlıyor. Kanalın halihazırdaki takipçileri için de geçtiğimiz hafta içinde 4 farklı sunum videosu yüklendiğini söylemek isterim.
Kapanış...
Bu bülteni ilgisini çekeceğini düşündüğünüz arkadaşlarınızla paylaşabilir, örneğin en aşağıdaki FB ve Twitter butonlarını kullanabilirsiniz. (LinkedIn için lütfen tıklayın...) Bana ulaşmak içinse bu e-postaya yanıt vermeniz yeterli.