Soft Commitment GenAI #3 | Generative AI çağında CEO'lara açık mektup - Part 2
İkinci bölümde bu paradigma değişiminde şirketinizin daha sürdürülebilir ve karlı bir geleceğe ulaşması için pozisyonunu konumlayabilmeniz adına 3 konu başlığım daha var. Daha fazla konuşalım!..
Öncelikle ilginiz için teşekkürler!.. Dediğim gibi daha fazla konuşmalıyız, farkında olmalı ve aksiyon almalıyız. Soft Commitment’ın da üzerine bir görev düşüyor gibi hissettiğimden dolayı Soft Commitment GenAI yazı dizisine başladım, devam da edeceğim…
CEO’lara mektubumun 1. bölümünü denk gelmeyenler ya da yeniden göz atmak isteyenler için paylaşmış olayım. Başlıklarını birinci yazıda paylaştığım üç maddeyle, mektup burada bitiyor...
Soft Commitment zaten 8.5 senedir olduğu gibi devam ediyor, GenAI yazı dizisi de devam edecek. Soft Commitment’ı ilgisini çekeceğini düşündüğünüz arkadaşlarınızla paylaşmayı lütfen unutmayın. Düşüncelerinizi de paylaşmaktan çekinmeyin, okuyor olduğunuz e-postaya yanıt vererek bana ulaşabilirsiniz.
“The biggest barrier to AI adoption isn’t technology; it’s organizational change.”
4- Yetenek yönetimi
Yönetici Özeti: Neden bu başlık kritik? | Çünkü her şeyin temeli insan, ve ne yazık ki en büyük defansı yiyeceğiniz yer de burası.
Herhangi bir dönüşümün insan kaynağından başladığını anlatmaya zaten gerek yok.
Öncelikle insanları inandırmak lazım. Momentumu güçlü bir girişle yakalamak ve sonra da hiç bırakmamak. En kritik yer burası sanırım. Bold hamlelerle, istisnasız herkese ve her takıma… Biraz daha elle tutulur konulara girelim, maddeler halinde;
İşe alımlarda bir score-card’ınız mı var, mutlaka oraya AI adaptasyonunu önemli bir çarpanla eklemek lazım. İçeriyi dönüştürmeye çalışırken yeni gelenler zaten ortalamayı yükseltiyor olmalı.
Orta vadede daha doğrusu gerekli zemini kurduğunuzda KPI’lara AI adaptasyonu eklemek lazım.
İnsanların ve takımların birbirlerinden öğrenmesine zemin hazırlamak, hatta buna biraz da zorlamak lazım.
Employee onboarding süreci de tabii ki bu doğrultuda en baştan tasarlanmalı.
Tüm dünyada yeni mezun işe alımları very big tech’lerden startup’lara kadar hızla düşüyor, evet düşmeye de devam ediyor. Ama öncelikle yazılım geliştirme takımı için, ki sonrasında siz şirket olarak adaptasyonu yakaladığınızda diğer takımlar da bu gruba dahil olacaktır; yeni mezun ve junior alımlarına devam etmek, AI öncelikli bir stratejiyle takımı sağlıklı büyüme tehdidinden korumak lazım.
Unutmayın; sınırlar inceliyor, departman içindeki uzmanlıklar birbiri içine geçiyor. Buna uygun bir altyapı kurmanız, bunu normalleştirmeniz lazım. Soft Commitment içinde daha önce işlemiştim; örneğin Shopify artık tasarım departmanı altında tüm rollere ‘designer’ demeye başladı, sadeleşti, sınırları kaldırdı.
Hemen değil belki ama bir vadede DevOps gibi bir AIOps takımına da ihtiyacınız olacak. Hemen aşağıda bahsettiğim cornered resource kişisinin/kişilerinin etrafına kurulan bir takımdan söz ediyorum.
Biraz dünyadan örnekler de vereyim, eminim kafa açıcı olacaktır:
Zapier kurucusu ve CEO’su Wade Foster, Mart 2023’teki ChatGPT lansmanında kendi deneyimlerini ve hissettiklerini bir memo haline getirdi ve tüm çalışanlara bir hafta izin verdi, kendi deneyimlerini yaşamaları ve fikir sahibi olmaları için.
Intercom CTO’su Darragh Curran, tüm takımlara birebir dahil olarak; ‘AI sayesinde verimliliği 2 katına çıkarma’ hedefi koydu her ay bir haftasını tek tek tüm ekiplerle çalışmaya adadı.
Ramp, tüm takımlarının AI kullanımını tüm şirketle şeffaf bir şekilde, düzenli olarak paylaştı, şampiyonları göz önünde tuttu.
‘Cornered Resource’ yani; köşedeki yetenek
Buraya kadar ayırt etmeden tüm şirketi konuştuk ama yine çok önemli 2-3 kişi daha var. Belki biri şirketiniz içindedir, şirketin boyutuna göre belki daha da fazlası… En iyi siz bilirsiniz bunu ama ya ‘altyapıdan’ ya da dışarıdan bu kişilere ulaşıp, ikna edip, en dokunulmaz yeleklerle kuşatmanız şart.
Bir aralar ‘10x engineer’ derdik, tam öyle değil. Senior AI Engineer ünvanlı birisi değil, eski bir OpenAI çalışanı buldunuz diyelim, hayır o da değil… Girişimci ruhlu, tek başına motive olabilen ve ürün geliştirebilen yeteneklere ihtiyacınız var. Bir researcher değil, bir builder’a. LLM’leri çok iyi anlamış olacak tabii ki ama daha da önemlisi; teknolojiyi kullanabiliyor olacak… Twitter’da Türkçe kelimeleri mute’lamış, sadece GenAI’ı takip eden biri, günde 20 kere o belli başlı subreddit’lere giren biri…
Diyelim ki bu özel yeteneği buldunuz ve ikna ettiniz, ona ilk ‘evet burada güzel şeyler yapacağım’ inanıcını hissettirdiğiniz anda; yanına başka arkadaşlarını da getirmesini istemek de yapılacak en akıllıca hareket olsa gerek.
Tabii ki biraz hikaye şeklinde anlattım, bana böyle birinden fractional olarak da fayda sağlamak da çok olası, hatta çoğu zaman tek şansınız da olabilir.
Çünkü benim etrafımda bu profile uyan kişilerin neredeyse tamamı tam zamanlı olarak çalışmaya belirli sebeplerden ikna etmesi çok zor isimler.
5- İş modeli inovasyonları ve counter-positioning
Yönetici Özeti: Neden bu başlık kritik? | En sevdiğim iş kitaplarından birisi olan 7 Powers’ın işlediği 7 konunun +2’sinden biri buydu: counter-positioning.
Yani stratejik kırılmayı getirecek iki ana konudan biri. Bu arada diğeri de en dipteki yetenekti (Cornered Resource), onu da dördüncü başlıkta işlemiş oldum. Başlık zaten yeterince kendini anlatıyor diyerek devam ediyorum…
Tüm sektörlerde kartlar yeniden dağıtılıyorken orta vadede gelecek öngörüsü yapmak bence o kadar da zor değil. En basit örnekten gidelim; binlerce çalışanı olan bir çağrı merkezi out-sourcing şirketiyseniz; bir an önce elinizde tuttuğunuz (umarım ki sizde veri sahipliği vardır) veriden para kazanmaya başlamak; daha katma değerli müşteri destek deneyimlerine odaklanmak lazım. Veri etiketleme yani fine-tuning için ek bir ürün lanse etmek de hiç fena fikir değil.
Ve bütün mesele biraz ileriyi hayal edip; olası risklerin önüne duvar örebilmek, veya değişim kaçınılmazsa parçası olabilmek, veya en güzeli bizzat bu alana bir spin-off çıkarmak…
Bir başka bakış açısı; mesela üç tip şirket kategorisi var GenAI dünyasında:
Foundation Model Şirketleri: Bu seviyeyi çıkamayacağız, çıkmaya gerek de yok. Ama OpenAI’ın, Google’ın, Anthropic’in her bir lansmanında adeta yok olan şirket olmaktan kaçındığımıza emin olmak lazım.
Aracılar ve dikeyler: Veri etiketleme şirketleri ve diğer veri platformları, AI voice alanında olan ElevenLabs gibi dikey AI modeli şirketleri, örneğin AI agent’ları için analitik ekranlar sunan gibi ürünler gibi diğer altyapı dikeyleri… Bu kategori tehdit olmaktan ziyade kullanıcısı olmak noktasında bir fırsat sunuyor. Kullanıcısı olmayı da atlamamak, çok yakından takipte olmak şart. Örneğin ödemeye dokunan bir finansal kurumsanız; bir Agentic Payment servis sağlayıcısı da bu kategoride yer alıyor ve sizin onun müşterisi olmayı atlarsanız LLM’lerin aracılık ettiği ödemeleri elinizden kaçırabilirsiniz, gibi.
AI Agent’lar ve diğer wrapper’lar: Burada ise listenin birinci sırasının müşterisi olan AI uygulamaları var. Burası da potansiyel bir tehdit. Örneğin bir SaaS ya da yazılım şirketinin AI agent şirketleriyle yer değiştirmesi o kadar olası ki… SaaS’ın dışında kalan alanlarda tehdit potansiyeli var, örneğin bir eğitim şirketi; eğitimin GenAI ile tamamen şekil değiştireceği çok açık. Daha önce Soft Commitment’ta işlediğim gibi bu gibi dikeylerin (örneğin ‘AI Personal Tutor for Everyone’) henüz bir sahibi olmaması kısa vadede olmayacak olması demek değil… Ki OpenAI da gözünü buraya dikti.
Yine değişimi GenAI içinden ele alalım… Ülkemizde AI adaptasyonu hala 1. katmanda yani tüm son kullanıcılar sadece LLM’leri kullanıyor. Ama kısa vadede bu söylediklerim çok daha önemli olacak.
Halihazırdaki ürününüzün UX’i kadar artık AX’i de önemli bir hal alıyor. AX’i daha önce detaylıca ele almıştım (#175): Agent Experience.
Şu an ülkemizdeki en popüler LLM olan ChatGPT’de MCP’leri kullanmak pek de (kurumsal müşteri değilseniz) mümkün değil. Ama kısa bir süre içinde mutlaka ki olacak. MCP’ler de LLM’lerin şirket verilerinizle anlık olarak konuşabilmesi için gerekli olan API katmanı şeklinde tarif edilebilir.
Peki bu iki maddeye neden yer verdim; örneğin bir fintech’siniz. Wealth management dikeyini GenAI ile yeniden yorumlayan bir dev doğmayacak mı, bence kesin doğacak. İşte bu dev oyuncu eğer AX’iniz iyiyse arka planda sizi kullanacak, yani size müşteri kazandıracak da ondan.
Bu başlık uzun oldu ama umuyorum ki aklımdan geçenli ve nasıl düşündüğümü size geçirebilmişimdir.
6- Quick win’ler
Yönetici Özeti: Neden bu başlık kritik? | Değişimin yönetimin olmazsa olmazları; quick win’ler… Konu tamamen bir değişim yönetimi, yani iletişim meselesi olduğu için belki de bu altı madde arasında ilk aksiyon alabileceğiniz yer burası.
Çünkü daha sonra yapacaklarınızın temelini bu oluşturacak; mesaj verecek, etkisi hissedilecek, kazanılacak deneyim de cabası.
Bunun için GenAI’da en hızlı büyüyen ve bugünün koşullarında çok net bir şekilde ‘çalışan’, sonuçlarının işe yaradığı dikeylere hızlıca bakalım:
Müşteri destek sistemleri
Araştırma birimleri (ürün takımları içindeki de strateji takımları içindeki de)
AI-voice
Satış otomasyonu
Görsel ve video üretimi
İçerik üretimi
Şirketinizin içi süreçlerindeki eğitim (bu eğitimlerin tasarımından en sonunda ölçümlenmesine kadar…)
Ürün geliştirme (kodlamadan tasarıma)
Her çeşit otomasyon (tamamen değil, kısmen de otomatikleşebilir)
…
Bunlardan en az birinde, halihazırda ‘güçlü’ bir projenin geliştirildiğine eminim. O çıkan projenin ‘wow etkisi’ sizin bazınız olmalı ve onun üzerine çıkacak; hem işe yarayıp hem de ilgi uyandıracak bu projenin seçilip canlıya çıkması eminim her açıdan çok güçlü bir adım olacaktır.
Bana sorarsanız bu projenin seçimindeki en büyük etken ‘hikayesi’. Ya çok kısa sürede geliştirilmeli ya tamamen veya büyük oranda AI ile yazılmalı ya da ‘verimlilik etkisi’ ki bu alandaki projelerin en büyük KPI’larından biri bu olmalı, büyük olmalı. E) Hepsi şıkkı da pekala olabilir. :)
Diğer yandan bu quick win’i şirketinizin içi kadar dışında da kullanabilirsiniz. Türkiye’de ne yazık ki çok az şirketin public şekilde bu alanda üretim yaptığını, ki o şirketlerin çapı ile ortaya çıkanlar kıyaslandığında durum biraz ‘hayal kırıklığı’ o da ayrı bir konu, siz de gözlemlemişsinizdir. Bu şirketin haliyle zaten az sayıdaki yeteneği de çekiyor, GenAI’da çalışan akademisyenleri, diğer projesi olan kurumsal şirketleri ve startup’ları da…
Bunu benden duymanıza gerek yok tabii ki ama; ‘dememeli, yanılmalı ve daha iyi denemeli, daha çok yanılmalı, tekrar denemeli’… Hele ki denemenin her anlamda maliyeti bu denli düşmüşken…
Kapanış…
Daha fazla konuşalım, sorgulayalım, üretelim, hazırlanalım istiyorum, bu mektubun da bu doğrultuda faydalı olması dileğiyle.
19 Ağustos sabahı, her zamanki saatinde Soft Commitment’ın yeni sayısı hem e-posta kutunuzda hem de favori podcast uygulamanızda olacak.
Soft Commitment #187’de görüşmek üzere. Sevgiler,